Η έκφραση είναι γνωστή και χρησιμοποιείται για να δείξει σύγχυση, ανοργασιά ή πανικός. Λες πράγματα που δεν έχουν καμμία σχέση μεταξύ τους, ακαταλαβίστικα.

Αυτή τη φράση χρησιμοποιούμε, συνήθως, όταν αναφερόμαστε σε γεγονότα, καταστάσεις ή και κείμενα στα οποία επικρατεί χάος, με την απουσία κάθε λογικής συνοχής. Μάλιστα τη δεκαετία του ΄70 ορισμένα «ζωηρά» αγόρια του Α΄ Γυμνάσιου Αρρένων Αιγάλεω (ενιαίο τότε με το λύκειο) την εμπλούτιζαν, σκαρώνοντας κατά καιρούς επόμενους στίχους όπως: «Άρτζι μπούρτζι και λουλάς/ζήτω η ορεινή Ελλάς/Συνταγματάρχης Ζορμπαλάς/ φάτηνε και μη μιλάς», ώστε να περιγράψουν με γλαφυρό τρόπο τις σχολικές δραστηριότητες. Εκείνα τα χρόνια δεν ξέραμε την προέλευση της φράσης, ωστόσο ρίχναμε πολύ γέλιο «οι ανήλικες κορασίδες» επαναλαμβάνοντας ψιθυριστά την ώρα του μαθήματος τα σκωπτικά ποιήματα των αγοριών.

από το ιστολόγιο ΓΕΦΥΡΙΣΜΟΙ

Υπάρχουν αρκετές εκδοχές για το πως προήλθε αυτή η φράση. Από τις 4 εκδοχές που βρήκα οι 3 έχουν άμεση σχέση με το Μπούρτζι και συνεπώς το Ναύπλιο.

Εκδοχή πρώτη

Χρονολογείται από την εποχή του Καποδίστρια, όταν αρκετοί οπλαρχηγοί μαζεύονταν στην πρώτη πρωτεύουσα της χώρας, στο Ναύπλιο, ζητώντας από τον νεοδιορισμένο Κυβερνήτη να τους ενισχύσει οικονομικά αλλά και να τους κάνει διάφορα ρουσφέτια, μια κι όπως έχουμε ξανακουβεντιάσει οι «ανάγκες για τέτοιες ενισχύσεις» αποτελούν γονιδιακό στοιχείο της φυλής μας. Ο Καποδίστριας έχοντας γνώση των ανύπαρκτων, ουσιαστικά, οικονομικών της χώρας, προσπαθούσε να τους δώσει ό,τι μπορούσε αλλά κάποια στιγμή αναγκάστηκε εκ των πραγμάτων να τους γνωστοποιήσει την οικονομική ανυπαρξία της χώρας. Τότε οι οπλαρχηγοί φούντωσαν. Τους ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι και προειδοποίησαν τον Καποδίστρια με τα εξής λόγια: «Άκου δω, κυρ Γιάννη. Αν δεν μας τακτοποιήσεις στα γρήγορα, θα πάρουμε τα αρκεβούζια και τον λουλά μας και θα τα στήσουμε στο πέρασμα του Αναπλιού. Όποιος πλούσιος θα πέφτει κατά κείθε, θα τον γραπώνουμε και θα του παίρνουμε τα λύτρα».

*αρκεβούζια =φορητά πυροβόλα όπλα

Εκδοχή δεύτερη

Λέγεται πως η έκφραση αυτή ειπώθηκε απο τον Αλή Πασά, ο οποίος καθισμένος στο Παλαμίδι και έχοντας εμπρός το Μπούρτζι, δεξιά το Άργος, ενώ ταυτόχρονα έπινε ναργιλέ, είπε: «Άρτζι, Μπούρτζι και λουλάς» (Άρτζι = Άργος, λουλάς = ναργιλές). Δηλώνει χαλαρότητα και ξεγνοιασιά.

Εκδοχή τρίτη

Κατά μία άλλη άποψη, Άρτζι ήταν το όνομα του πρώτου Γάλλου δήμιου που κατοίκησε στο Μπούρτζι ο οποίος αναγκάστηκε μετά απο λίγο να φύγει λόγω της απέχθειας που του έδειχναν οι ντόπιοι, ενώ ο λουλάς είναι ο γνωστός ναργιλές, προσφιλής συνήθεια των δημίων που έμεναν εκεί.

Εκδοχή τέταρτη

Η τελευταία αυτή εκδοχή δεν έχει καμία σχέση με το Μπούρτζι και το Ναύπλιο. Σύμφωνα με αυτή ο Δάσκαλος των Αρμενίων Σέργιος είχε συντροφιά του έναν πιστό σκύλο που τον λάτρευε κυριολεκτικά. Ο άτυχος όμως Αρτζιβάριος, όπως τον έλεγαν, κάποτε βρήκε τραγικό θάνατο από θηρία. Ο Σέργιος τότε έπεσε σε βαριά θλίψη και δεν έβαλε μπουκιά στο στόμα του για μια ολόκληρη εβδομάδα που συμπίπτει με τη δική μας πρώτη εβδομάδα της Αποκριάς (άνοιγμα Τριωδίου). Με τα χρόνια όμως η εβδομάδα νηστείας επιβλήθηκε σε όλους τους Αρμένιους οι οποίοι την τηρούν απαρέγκλιτα αντίθετα από τους άλλους Ορθόδοξους που την καταπατούν συχνά με γαστριμαργικές… ακολασίες. Τώρα το πώς ενισχύεται η συγκεκριμένη προέλευση της φράσης, αφού λείπει η λέξη λουλάς, εικάζουμε ότι αυτός περιλαμβάνεται στις ακολασίες της εβδομάδας «νηστείας».

ΠΗΓΕΣ

• ΓΕΦΥΡΙΣΜΟΙ
• PALAMIDI
• SLANG.GR