Η ΠΡΟΤΟΜΗ ΤΗΣ ΗΡΩΙΔΟΣ

Διήγημα

από το βιβλίο

του Γιώργου Ρούβαλη

“Στ’ Ανάπλι”

ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΕ

Κύριε Νομάρχα

Κύριε Δήμαρχε

Κύριε Διοικητά,

Αγαπητοί μου συμπολίτες, κυρίες και κύριοι,

Ο Ροταριανός Όμιλος της πόλης μας, έχει την τιμήν δι εμού να της προσφέρει σήμερα. την προτομήν της Ηρωίδος του 1821 που σε λίγο θα αποκαλυφθεί. Σας ευχαριστώ που παρευρίσκεσθε σ’ αυτήν τη σεμνή τελετή. Θα προσπαθήσω να εξηγήσω γιατί η προτομή τούτη έπρεπε να. στηθεί στην πόλη μας και τι αντιπροσωπεύει. Εγώ το ξέρω τι τράβηξα πέντε χρόνια τώρα σε τούτο το τιτάνιο έργο, μόνος εναντίον όλων. Κανένας δεν έδινε σημασία στην προσφορά μου. Κανένα δεν ενδιέφερε μια ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης. Ούτε την πόλη μας σκέφτονται, αδιαφορούν γι’ αυτήν. Το μόνο πού τούς ενδιαφέρει είναι το χρήμα, το χρήμα, το χρήμα.

Η ιστορικότητα του Ναυπλίου είναι αποδεδειγμένη. Κατοικείται εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια και ο ηγεμών του, ο Παλαμήδης ήταν ένας από τους βασιλείς των Ελλήνων που πήραν μέρος στον Τρωικό πόλεμο, αντίπαλος του Οδυσσέα. Λαμπρές σελίδες έγραψε στην αρχαιότητα, στη Βυζαντινή εποχή και στη Φραγκοκρατία. Ιδιαίτερη λάμψη είχε στις δύο Ενετοκρατίες όταν κατέστη πρωτεύουσα του Μορέως, έχοντας το πιο ασφαλές λιμάνι και τα ισχυρότερα φρούρια. ‘Ήταν σταθμός κεφαλαιώδης στον εμπορικό δρόμο της Ανατολής. Οι Οθωμανοί το κατέχτησαν και νεμήθηκαν για πολλά χρόνια. τον πλούσιο κάμπο του. Και η Ελληνική Επανάστασις το απελευθέρωσε από την αρχή της κιόλας στα 1822. Έκτοτε, ήταν η πρώτη πρωτεύουσα της Νέας Ελλάδος έδρα της Κυβερνήσεως και αργότερα του Βασιλέως.

Στους ντόπιους Έλληνες ήρθαν να προστεθούν πρόσφυγες από όλη την ελεύθερη επικράτεια και από τα ακόμα τουρκοκρατούμενα μέρη. Πελοποννήσιοι, επτανήσιοι, Νησιώτες, Ρουμελιώτες, Κωνσταντινοπολίτες, Φαναριώτες, Κρητικοί, Θεσσαλοί, Μακεδόνες ήρθαν να εγκατασταθούν εδώ, στη ελεύθερη Ελλάδα και μεγάλυναν την πόλη μας. Στα σαλόνια της γεννήθηκε η νέα ελληνική λογοτεχνία, οι τέχνες, Οι επιστήμες. Ξένοι διπλωμάτες, φιλέλληνες από διάφορες χώρες, ευγενείς και δημοκράτες, ήρθαν και έμειναν εδώ. Αλλά. πριν από όλους, οι ήρωες της Επαναστάσεως είχαν όλοι εδώ την έδρα τους, άλλοι για να κατακτήσουν τα οφίτσια, άλλοι για να κατευθύνουν τον ακόμα συνεχιζόμενον αγώνα κατά των Τούρκων τον Ιμπραήμ, των εχθρών μας που απειλούσαν και τότε ακόμη την ύπαρξή μας. Η καρδιά της ελευθέρας Ελλάδος χτυπούσε εδώ. Τιμήσαμε όσο λίγοι τους θεμελιωτές του Έθνους μας. Τα αγάλματά τους κοσμούν Την πόλη μας και μας θυμίζουν σε ποιους οφείλουμε την ανεξαρτησία και την ελευθερία μας.

Ψέμα και πάλι ψέμα. Η Πολιτεία λίγο ενδιαφέρθηκε για να τιμήσει τους ήρωες. Τον Κολοκοτρώνη τον έσυραν στις φυλακές και γλύτωσε τον αποκεφαλισμό μόνο χάρη στην εντιμότητα και την παλληκαριά των Πολυζωίδη και, Τερτσέτη. Όλα τα άλλα αγάλματα είναι προσφορά ιδιωτών: Τον Νικηταρά τον Τουρκοφάγου, σεμνού αγωνιστή που τίποτα δεν ζήτησε. Τον Δημητρίου Υψηλάντη, κοντού και ασθενικού αλλά λεοντόκαρδου που σπατάλησε την τεράστια περιουσία της οικογένειάς του στον αγώνα. Του  Σταϊκόπουλου, που πήρε το Κάστρο μας και αυτό δώρο των απογόνων του, ενώ ο ίδιος πέθανε άστεγος και παράφρων στη φυλακή. Όλα σχεδόν τα αγάλματα, είναι δωρεά ιδιωτών. Οι κάτοικοι αυτής της πόλης δικαίως υπερηφανεύονται για την καταγωγή τους. Ανήκουν σε πόλη ευγενική, έχουσα δώσει την ελευθερία. αλλά και τα φώτα στο έθνος. Λόγιοι και αγωνιστές το πιστοποιούν.

Και, ποιος σήμερα μπορεί να υπερηφανεύεται. γι’ αυτό; Λίγοι παλαιοί κάτοικοι έχουν μείνει που λατρεύουν την πόλη τους. Οι περισσότεροι είναι ετερογενείς που ευκαιριακά μόνον ήρθαν να μείνουν εδώ και αδιαφορούν ή αγνοούν το παρελθόν μας. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η φυσική ομορφιά τον τοπίου μας και το εύκολο κέρδος. Από εσάς που μ’ ακούτε πόσοι γεννήθηκαν και μεγάλωσαν εδώ; Νιώθω σαν τον τελευταίο Μοϊκανό μιας φυλής που δεν υπάρχει πλέον. Γι’ αυτό και ο αγώνας μου για την προτομή συνάντησε την αδιαφορία σας.

Ο προηγούμενος Δήμαρχος, ντόπιος παρ’ όλα αυτά, μόνο με καθυστερήσεις κι αναβλητικότητα αντιμετώπισε την προσφορά μου. Ένας δημοτικός σύμβουλος, δικηγόρος  στον Θεό σας, είχε την αναίδεια να με ρωτήσει «και ποια είναι αυτή η ηρωίδα;» Ανιστόρητος! Ένας άλλος, με αδιαφορία ρώτησε πού είναι το άγαλμα, λες και το κουβαλούσα στην πλάτη μου κι έπρεπε να το δείξω σε κάθε αδαή, για να τον πείσω ότι υπάρχει. Δεν είχε ακούσει για την «μακρά χειρί παράδοσιν» όταν το δωριζόμενο ή πωλούμενο ακίνητο ή κινητό βρίσκεται σε απόσταση. Όλα μόνος τα ‘κανα. Να βρω τον γλύπτη, να τον διηγηθώ την ιστορία της ηρωίδος, να διορθώσω τρεις φορές τα σχέδιά του  την είχε σαν κοπέλα μοντέρνα. Εγώ προσέθεσα τον ψηλό γιακά όπως εκείνη την εποχή συνηθιζόταν, τις επωμίδες, την στρατηγική ταινία, να δείξουμε ότι ήταν Αντιστράτηγος, η μόνη γυναίκα πού τιμήθηκε με αυτόν το βαθμό. Κι άλλοι ήρωες έχουν προτομές και αγάλματα εδώ. Ακόμα και η Μπουμπουλίνα που με τα καράβια της πολιόρκησε από την Θάλασσα το Κάστρο μας.

Η δίκιά μου όμως ηρωίδα ήταν η μόνη γυναίκα που κράτησε άρματα στα χέρια της, πολέμησε σαν λιοντάρι τους Τούρκους, τους έτρεψε σε φυγή σε δύο μάχες, γλύτωσε την πρωτεύουσα και την επανάστασή μας. Ας είναι καλά ο τωρινός νέος Δήμαρχος. Με πήρε απ’ το χέρι και με πήγε στον τόπο όπου ήθελα να στήσω την προτομή. «Εδώ θέλεις; Εδώ Θα στηθεί!» Ούτε συζητήσεις με αδαείς και αγράμματους δημοτικούς συμβούλους ούτε τίποτα. Ανάσανα … Την πρώτη βραδιά όταν ο πρώην Δήμαρχος είχε λύσει τη συνεδρίαση χωρίς να ληφθεί απόφαση, δεν είχα ύπνο. Δώδεκα, μία, δύο, τρεις, στριφογύριζα σαν σβούρα στο κρεβάτι μου μέχρι που ήρθε η γυναίκα μου, πάλι καλά που υπάρχει και η Φούλη μου, και μου ‘δωσε ένα χάπι να κοιμηθώ. Εγώ που, γέρος τώρα, στα ογδόντα τόσα μου, μου ‘φταναν πέντε ώρες ύπνος κοιμήθηκα τότε μέχρι τις εννιά! Τόση ήταν η στενοχώρια μου. Στη πόλη μας με έχουν για λοξό, απ’ αυτούς τούς συνταξιούχους που ασχολούνται με το να γράφουν γράμματα στις εφημερίδες. Κι όμως δεν είναι έτσι. Η οικογένειά μου είναι από τις πιο παλιές. Ο πατέρας μου ήταν φαρμακοποιός. Ο μεγαλύτερος αδελφός μου και αυτός το ίδιο, αλλά και ποιητής, ευθυμογράφος, στιχοπλόκος, δραματικός συγγραφέας. Έγραψε πλήθος βιβλία και άρθρα για τους μύθους της πόλης μας. Η προτομή του στέκει τώρα μπροστά στη Δημοτική Βιβλιοθήκη. Εγώ ακολούθησα τη νομική επιστήμη. Ήμουν περιζήτητος στις παρέες των συμπολιτών για τα αστεία μου, την καλή μου διάθεση, το δεξιοτεχνικό μου χορό, το χιούμορ μου. Στις συνεστιάσεις δικαστών και δικηγόρων εγώ εκφωνούσα τον πανηγυρικό.

Η πόλη μας είναι το πάθος μου. Αφού πήρα τη σύνταξή μου, συνεχίζω να κατεβαίνω στο γραφείο μου, κάτω από το πατρικό μου, στον κεντρικό δρόμο μας, μαζί με τον δικηγόρο γιο μου. Ξεκινάω από κει μάχες υπέρ του καλού. Για χρόνια πολλά ήμουν Πρόεδρος τον Κυνηγετικού Συλλόγου (ολόκληρο νησί τους εξασφάλισα για ελεγχόμενη Θήρα), του Ροταριανού κλπ. Με πολύ κόπο και δεκάδες γράμματα έπεισα τους Ροταριανούς να δωρίσουν το ποσό: κάμποσες χιλιάδες Ευρώ  που είχαμε μαζέψει στο ταμείο μας για την προτομή.

Η ηρωίδα αυτή που έζησε στην πόλη μας, την ελευθέρωσε κι ύστερα πήγε να πεθάνει στο νησί της κανένας δεν ξέρει που είναι ο τάφος της σήμερα άξιζε την αναγνώρισή μας. Στους Έλληνες γενικά έγινε γνωστή από ένα σίριαλ στην τηλεόραση πριν δέκα χρόνια. Αν είναι δυνατόν! Τόσο λίγο διδάσκεται πλέον η ιστορία μας στα σχολεία, που τα παιδιά νομίζουν ότι ο Κολοκοτρώνης ήταν ποδοσφαιριστής! Ντροπή μας! Τα ‘βαλα με ό,τι στραβό έβλεπα: τις πινακίδες πού λείπουν ακόμα από τα ιστορικά μας κτίρια ή λένε ασυναρτησίες. Τα παράνομα κτίσματα και τα αιρ κοντίσιον πού ασχημαίνουν το Δικαστικό μας Μέγαρο (δωρεά  του Συγγρού, τελείωσε, το 1911) με την ανιστορική και χυδαία πολιτική ορισμένων. Έτσι και με την προτομή της ηρωίδος. Είναι τόσο γνωστή στο εξωτερικό που την αναφέρει και ο Ιούλιος Βέρν σε ένα έργο του! Ο Ουγκώ, ο Μπάυρον, οι ξένοι, αυτοί μάλιστα αναγνώριζαν το δίκαιο τον αγώνα μας και μας βοηθούσαν.

Οι σημερινοί όμως Έλληνες έχουν εκχυδαϊστεί και τελείως ξεχάσει τις αξίες μας. Και αυτές αντιπροσωπεύει η προτομή. Εκτός του ότι είναι μια γυναίκα, πράγμα σπάνιο τότε, που η πατριαρχική κοινωνία δεν τις άφηνε να εκφραστούν. Αλλά έχουμε κι εμείς τη δικιά μας, ντόπια επαναστάτρια, την Καλλιόπη Παπαλεξοπούλου, που έζησε και πέθανε στην πόλη μας. Μορφωμένη, μιλούσε τρεις γλώσσες, φιλεύσπλαχνη, όταν χρειάστηκε ξεσήκωσε στρατό και λαό ενάντια στην τυραννία ενός απολυταρχικού βασιλιά κι αντιστάθηκε, μήνες στα αντίπαλα στρατεύματα. Τον στρατηγού που της μύνησε να φύγει, δήλωσε ότι δεν φοβάται τις βόμβες, μόνο τούς ποντικούς! Όταν αποβιβάστηκε στον Πειραιά, με ροδοπέταλα την έρραιναν Αθηναίοι και Πειραιώτες με την πτώση της Βασιλείας. Έτσι λοιπόν και αυτή η ηρωίδα άξιζε τον αγώνα που έστησα μόνος μου για να στηθεί εδώ. Μέχρι κι ο ουρανός στάθηκε ευνοϊκός, σήμερα 28 Μαρτίου 2003 που όλο έβρεχε και όμως σταμάτησε να μας καταβρέχει για μία ώρα, όσο σας μιλάω, σαν να σεβάστηκε τους κόπους μου.

Αγαπητοί συμπολίτες,

Αυτή είναι εν συνόψει η ιστορία της ηρωίδος που η ιστορική πόλη μας τιμά σήμερα. Ευχαριστώ όλους τους παράγοντες που συνετέλεσαν στην ανέγερση της προτομής και κυρίως τον κύριο Δήμαρχο που τόσο γενναιόδωρα δέχθηκε την προσφορά του Ομίλου μας, πάντα προοδευτικού.

Απόψε θα κοιμηθώ τον ύπνο τον δικαίου μια που το όνειρό μου έγινε πραγματικότητα. ‘Η μάλλον, λέω να πάρω το σλήπινγκ μπαγκ και να ‘ρθω να ξαπλώσω εδώ, στην πλατεία, δίπλα στην προτομή, αντικρίζοντας τη λεπτή μορφή της, που σαν να κουνάει ανεπαίσθητα τα γραμμένα χείλη και μού λέει: Σ’ ευχαριστώ, φίλε μου, σ’ ευχαριστώ!