Το τέλος της Βασιλείας του Όθωνα
1/13 Οκτωβρίου 1862

 

 

Τα ξημερώματα της 1ης Οκτωβρίου 1862 το βασιλικό ζεύγος και η συνοδεία του αναχώρησαν από τα ανάκτορα, έφτασαν στον Πειραιά και επιβιβάσθηκαν στο πλοίο Αμαλία με το οποίο θα περιόδευαν στην ελληνική επαρχία. Σε πολλές περιοχές του κράτους οργανώνονταν εξεγέρσεις ενάντια στο πρόσωπο του βασιλιά. Αποφασίστηκε λοιπόν να πραγματοποιηθεί βασιλική περιοδεία με στόχο την αποκλιμάκωση της έντασης και την αναστροφή του αρνητικού για τον Όθωνα κλίματος. Ο απόπλους του Αμαλία ωστόσο καθυστέρησε κατά μία ημέρα. Όπως σημειώνει ο Σπ. Μαρκεζίνης στην Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος (τ. 1, σ. 272):
“Η αναχώρησις εγένετο την 2/14 Οκτωβρίου ακριβώς, διότι η Αμαλία ήτο προληπτική και εθεώρει κάθε πρώτην του μηνός ως αποφράδα, καθό συμπίπτουσαν με την 13ην του νέου ημερολογίου. Κατά σύμπτωσιν εν τούτοις η 2α Οκτωβρίου ήτο ημέρα Τρίτη, αποφράς επίσης κατά τους Έλληνας!”

Όπως αποδείχθηκε, η ημέρα αυτή ήταν και η τελευταία του Όθωνα και της Αμαλίας στην Αθήνα. Το βράδυ της 10ης Οκτωβρίου το επαναστατικό κίνημα εκδηλώθηκε και στην Αθήνα και το πρωί της επομένης εκδόθηκε ανακοίνωση με την οποία γνωστοποιούνταν η κατάργηση της βασιλείας του Όθωνα και η ανάληψη της εξουσίας από Προσωρινή Κυβέρνηση:

“Τα δεινά της πατρίδος έπαυσαν. ’πασαι αι επαρχίαι και η πρωτεύουσα συνωθείσαι μετά του στρατού έθεσαν τέρμα εις αυτά, ως πιστή δ’ απόφασις του Ελληνικού Έθνους ολοκλήρου κηρύττεται και αποφασίζεται: Η Βασιλεία του Όθωνος καταργείται, η αντιβασιλεία της Αμαλίας καταργείται. Προσωρινή κυβέρνησις συνίσταται όπως κυβερνήση το κράτος μέχρι της συγκλήσεως της Εθνικής Συνελεύσεως, συγκειμένη εκ των εξής πολίτων: Δ. Βούλγαρη, Κ. Κανάρη, Β. Ρούφου. Εθνική Συνέλευσις συγκαλείται αμέσως προς σύνταξιν της πολιτείας και εκλογήν ηγεμόνος. Ζήτω το Έθνος! Ζήτω η Πατρίς!”

Το απόγευμα της ίδιας ημέρας το πλοίο Αμαλία έφτασε έξω από το λιμάνι του Πειραιά και ο Όθωνας ενημερώθηκε για τις εξελίξεις. Την επομένη οι έκπτωτοι πλέον βασιλείς αναχώρησαν με βρετανικό πλοίο για την Ιταλία με τελικό προορισμό την πατρίδα του Όθωνα, το Μόναχο. Πριν από την οριστική αναχώρησή του ο πρώτος βασιλιάς του ελληνικού κράτους εξέδωσε το ακόλουθο διάγκελμα, το οποίο δημοσιεύθηκε τις επόμενες ημέρες σε εφημερίδες της Κέρκυρας και της Τεργέστης:

“Έλληνες! Πεπεισμένος ότι μετά τα τελευταία συμβάντα, άτινα έλαβον χώραν εις διάφορα μέρη του Βασιλείου, και ιδίως εις την πρωτεύουσαν, η περαιτέρω εν Ελλάδι διαμονή μου, κατά την στιγμήν ταύτην, ηδύνατο να φέρη τους κατοίκους αυτής εις ταραχάς αιματηράς, και δυσκόλως να καταβληθώσιν, αποφάσισα ν’ αναχωρήσω του τόπου τούτου, τον οποίο ηγάπησα και εισέτι αγαπώ, και προς την ευημερίαν του οποίου, από τριακονταετίας σχεδόν ούτε φροντίδων ούτε κόπων εφείσθην· αποφεύγων πάσαν επίδειξιν, είχον προ οφθαλμού μόνον τ’ αληθή της Ελλάδος συμφέροντα και πάσαις δυνάμεσι προσεπάθησα να προαγάγω την υλικήν και ηθικήν αυτής ανάπτυξιν, επιστήσας ιδίως την προσοχήν μου εις την αμερόλπτον της δικαιοσύνης απονομήν. Οσάκις δ’ επρόκειτο περί των κατά του προσώπου μου πολιτικών εγκλημάτων έδειξα πάντοτε μεγίστην επιείκειαν και λήθην των πεπραγμένων! Επιστρέφω εις την γην της γεννήσεώς μου, λυπούμαι αναλογιζόμενος τας συμφοράς, υφ’ ων επαπειλείται η προσφιλής μοι Ελλάς εκ της νέας πλοκής των πραγμάτων, και παρακαλώ τον εύσπλαχνον Θεόν ν’ απονέμη πάντοτε την χάριν του εις τας τύχας της Ελλάδος. Εξεδόθη εκ του λιμένος της Σαλαμίνας τη 12/24 Οκτωβρίου 1862.
Όθων“.

ΠΗΓΗ

ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ