“Ταξίδια στο Αιγαίο με πλοηγό την Ιστορία”
Η πόλη του Ναυπλίου αποτελεί ένα λιμάνι – σταθμό
στη βενετοκρατούμενη Ελλάδα
Ταξίδια στο Αιγαίο με πλοηγό την Ιστορία, επιμ. Ευγενία Δρακοπούλου – Δημήτρης Δημητρόπουλος, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών / Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών – Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς, Αθήνα 2015, σ. 251, 21Χ15 εκ., ISBN 978-960-9538-30-5.
Το έργο περιλαμβάνει κείμενα, πραγματικές ιστορίες ή μυθοπλασίες για τα λιμάνια του Αιγαίου, που εκτείνονται σε μια ευρύτατη χρονική περίοδο που ξεκινά από τους αρχαίους χρόνους και καταλήγει στον 20ό αιώνα, και καλύπτουν τα κυριότερα λιμάνια του Αιγαίου πελάγους. Οι συγγραφείς αναπλάθουν ένα περιστατικό της «μεγάλης» ή της «μικρής» ιστορίας, όπως εκείνοι το θεωρούν πιο πρόσφορο, με τη δέσμευση όμως της επιστημονικής εγκυρότητας και τεκμηρίωσης.
Στον τόμο συνεργάστηκαν 17 συγγραφείς με κείμενά για τα ακόλουθα λιμάνια του Αιγαίου: Πειραιάς (Άγγελος Χανιώτης), Ναύπλιο (Ευτυχία Λιάτα), Χανιά (Κώστας Τσικνάκης), Ρέθυμνο (Ευγενία Δρακοπούλου), Ηράκλειο (Αγγελική Πανοπούλου), Σαντορίνη (Άννα Μιχαηλίδου), Μύκονος (Δημήτρης Δημητρόπουλος), Νάξος (Γιώργος Ανωμερίτης), Σύρος (Χρήστος Λούκος), Πάρος (Μαρίνα Λουκάκη), Μήλος (Ευγενία Δρακοπούλου), Ρόδος (Ευθύμιος Νικολαΐδης), Κως (Χαρίκλεια Παπαγεωργιάδου), Πάτμος (Ζήσης Μελισσάκης), Χίος (Αικατερίνη Δερμιτζάκη), Μυτιλήνη (Παναγιώτης Μιχαηλάρης), Βόλος (Ντίνα Μουστάνη), Θεσσαλονίκη (Αναστασία Τούρτα).
Από τους συγγραφείς ζητήθηκε να επιλέξουν ένα θέμα αγκιστρωμένο σε έναν τόπο-λιμάνι και να αφηγηθούν μία ιστορία∙ να αναπλάσουν δηλαδή ένα περιστατικό της «μεγάλης» ή της «μικρής» ιστορίας, όπως εκείνοι θα το θεωρούσαν πιο ελκυστικό και πρόσφορο –χρησιμοποιώντας δηλαδή την παραδοσιακή ιστοριογραφική αφήγηση ή τη μυθοπλασία– με τη δέσμευση όμως της επιστημονικής εγκυρότητας και τεκμηρίωσης. Στόχος της απόπειρας αυτής δεν ήταν τόσο να πλουτίσει ο αναγνώστης τις εγκυκλοπαιδικές του γνώσεις, όσο να οσμιστεί «ζωντανές» στιγμές του παρελθόντος, να πάρει κάτι από την αύρα μιας εποχής, ιδιαίτερα μάλιστα αν τυχόν ο τόμος τον συνοδεύει κατά τη διάρκεια μιας περιήγησής του στο Αιγαίο. Για τον λόγο αυτό το χρονικό ανάπτυγμα των κειμένων που φιλοξενούνται, επιδιώχθηκε να καλύπτει τη μακρά διάρκεια, από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι τα πιο πρόσφατα και η ανάπτυξη στον χώρο να ακολουθεί τα λιμάνια, τόπους επίσκεψης των σημερινών ταξιδιωτών.
Το ταξίδι στα βενετοκρατούμενη μέρη ξεκινά από το Ναύπλιο (Ευτυχία Λιάτα,Ναύπλιο. Ανάπλι: καστροπολιτεία-ζωγραφιά, τραγούδι κι ιστορία, σ. 31-45), όπου παρακολουθούμε τη δραστηριότητα της αθηναϊκής οικογένειας Μέλου, η οποία μαζί με πολλές άλλες εγκαταστάθηκε στην Πελοπόννησο, μετά την αποτυχημένο προσπάθεια του Morosini να καταλάβει την Αθήνα.
ΠΗΓΕΣ