Οθωμανική κρήνη (Σταϊκοπούλου)

 

Το 1540, ύστερα από τρίχρονη πολιορκία, η πόλη παραδίδεται στους Τούρκους. Όπως είναι φυσικό μεγάλο τμήμα του κτηριακού αποθέματος της πόλης καταστράφηκε ή έπαθε μεγάλες ζημιές.

Αφού  ολοκληρώσουν την κατάληψη της Πελοποννήσου, οι Οθωμανοί διατηρούν τη φυσιογνωμία της πόλης, την οποία όμως εμπλουτίζουν με την κατασκευή νέων δημόσιων οικοδομημάτων, όπως είναι τα σεράγια, τα τζαμιά, τα δημόσια λουτρά (χαμάμ) και οι μεντρεσέδες και έργων κοινής ωφέλεια, όπως η κατασκευή κρηνών σε δρόμους και δημόσιους χώρους σύμφωνα με τις επιταγές του Κορανίου.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Οθωμανική κρήνη επί της οδού Σταϊκοπούλου πίσω από το παλαιό Τζαμί της πλατείας Συντάγματος και πρόκειται για ανεξάρτητη εγκατάσταση. Μορφολογικά διαφέρει από τις υπόλοιπες κρήνες, αφού αντί της τυπικής τοξωτής διάρθρωσης εμφανίζει ελικοειδή διαμόρφωση, η οποία καταλήγει σε σπειροειδείς απολήξεις, επηρεασμένη ίσως από το ευρωπαϊκό μπαρόκ.
Από τη μία οι απολήξεις καταλήγουν σε μικρά βάθρα στήριξης, ενώ στη στέψη υποστηρίζουν μικρό τοξωτό άνοιγμα. Στην κόγχη διακρίνεται ένας κρούνος σε μαρμάρινη πλάκα, η οποία φιλοξενεί διακοσμητικό, φυτικό μοτίβο και μικρό κείμενο σε αραβική διάλεκτο. Ακριβώς από πάνω εντοπίζεται καλαίσθητο, μαρμάρινο κογχίδιο, χρήσιμο ίσως για την τοποθέτηση κάποιου κοινόχρηστου σκεύους (εικ. 49) και τέλος ψηλότερα βρίσκεται η μαρμάρινη κτητορική επιγραφή, σε αραβική διάλεκτο (εικ. 48), η οποία αναφέρει τα εξής:

‘Για την αγάπη αυτών που έμειναν στην Karbala, έκτισε αυτήν την κρήνη.
Πιες για να σβήσεις τη δίψα σου, από τη γούρνα του Προφήτη του Θεού.
Μυριάδες ήρθαν εδώ με γνώση, και πρόσφεραν την ημερομηνία,
«Πιες δυο γουλιές απ’ το νερό του Kevser, από τον Σεϋντί Αβδουλλάχ»’22

Αρχή του Ραβί Ι, 1180 (πρώτο ήμισυ του Αυγούστου, 1766)