Η κατάσταση των σπιτιών στο Ναύπλιο (1830)

Αποσπάσματα

Από τα απομνημονεύματα του Αλεξ. Ρϊζου – Ραγκαβή (τόμος Α’)

Ναύπλιο, αγνώστου, 1830 -1835

Οὕτω λοιπὸν εἰσελάσαμεν διὰ τῆς πρὸς τἠν ξηρὰν πύλης τοῦ Ναυπλίου περὶ τἠν ἐνδεκάτην ὥραν τἦς 20 Φεβρουαρίου 1830, πεντἠκοντα ἡμέρες ἀφ᾽ οὖ μᾶς παρέλαβεν ὃ Μανιὠδης ἐκ Βενετίας.- Διηυθὑνθημεν δ᾽ ἀμέσως πρὸς τἠν οἰκίαν τοῦ ἀρχαίου γραμματέως τοῦ πατρός μου Σπυρίδωνος Σκοὐφου, ὃν εὕρομεν, ὡς καὶ πρὸ δέκα ἐτῶν καὶ μετὰ δέκα ἔτη κατὰ τἠν αὐτἦν ὥραν θᾶ τὸν εὑρίσκομεν, ἐντὸς τῆς οικίας του εἰσέτι, καὶ ξυριζόμενον. Ὑπῆρξε δ᾽ ἑκατέρωθεν μεγίστη ἡ χαρὰ διὰ τἠν συνάντῆσιν ταὑτην μετὰ τοσοῦτον πολυχρόνιον ἀπουσίαν, καὶ πολλά ἠρωτῶμεν ποεῖ ἐμανθάνομεν περὶ τἦς καταστάσεως τἧς Ἑλλάδος, περὶ τῶν κατὰ τὸν ἀγῶνα, περὶ τοῦ Κυβερνἧτου Καποδιστρἷου, της πολιτείας αυτού και των υπ’ αυτόν κυβερνώντων, περὶ τοὔ θλιβεροὖ τέλους τοῦ ἐξαδέλφου μου Γρηγορἰου, καὶ μεταξὺ ἄλλων καὶ πρὸ πάντων πολλἁ μᾶς διηγείτο ὃ Κ. Σκούφος περι εαυτού. Ἄκουσας ὄμως παρ εμού ὅτι εἶχον ἐπιοτολἦν διὰ τὸν Δημἡτριον Υψηλάντην καὶ προυτιθἔμην νὰ μεταβὢ ἀμέσως εἰς τὀ στρατόπεδον καὶ νὰ ζητἡσω νὰ ὑπηρετῆσω ὑπ᾿ αὐτοῦ τὰς σημαίας, μοὶ εἶπεν ὅτι ακριβώς τἠν προτεραίαν εἶχε σταλἤ  διαταγᾗ πρὸς τὸν Ὑψηλάντην, μετοικοελοὔσα αὐτὸν, ὡς καὶ τὸν στρατόν του, ὅπερ κατἔστρεφε πάντα μου τὰ σχέδια.

Μετα διἠμερον δὲ διαμονήν του μὲν πατρος μου καὶ εμου παρὰ τῳ Κῳ Σκούφῳ, των δε αδελφών Σούτσων παρα τῳ πρεσβυτέρῳ αὐτῶν αδελφώ Νικολάω, μετέβημεν ο πατήρ μου και εγώ εις τα δωμάτιαν α΄εμισθώσαμεν εν τη οικία του Κ. Καράπαυλου, ήτις ην μία των μεγαλοπρεπεστάτων και μάλλον επιζητήτων τότε εν Ναυπλἱῳ. ᾽Ην δὲ κυρίως εὗρὐχωρον ἐρείπιον κακῶς ἔχον, και μόλις διαφυγὁν τἠν ἐντελῆ καταστροφἦν ἐπὶ τῆς πολιορκίας. Ἡ δὲ κατοικία ἠμῶν συνέκειτο ἐκ δὑω ὃωματἰων, οὐδὲν ἐχόντων ἔπιπλον ἐννοεῖται, ξὐλινα δὲ μόνον παραθυρόφυλλα προφυλάττοντα ἀπὸ τῶν ἀχτἰνων τοῦ ἡλίου καὶ τῶν πνοὦν τοῦ ἀνέμου, καθ ᾿ ὅσον ὑαλἱα εἰς τα: παράθυρα ἐθεωρούντο τότε, καθὼς ἐπὶ Ἀριστοφάνους, ὡς παράβολος πολυτέλεια διἁ τὸ Ναὑπλιον. ᾿Ησαν ὄμως τὰ δωμάτια ταύταν τὰ εὑπρεπἓστερα τῆς οἰκίας, ὥστε καὶ εἰς συναναστροφἦν συνἠρχοντο παρ’ ἡμῖν οἱ κατοικοῦντες τα πενιχρότερα μερίσματα, αὐτῆς, ὡς ἡ οἰκογένεια τοῦ Ιακώβου’Αργυροποὑλου, τοῦ πρὸ μικροῦ υπανδρεύσαντος την θυγατέρα. του Χαρίκλειαν μετλα του Αλεξάνδρου  Μαυροκορδάτου, και ο Α. Καντακουζηνος, ὃ επι της αρχής τῆς ἐπαναστάσεως μετὰ τοῦ Ὑψηλάντου ἐλθὼν εἰς τἧν Ἑλλάδα, μετ᾽ ὀλίγον δε ἂποχωρἠσας, καὶ τότε πάλιν πρό τινων ἡμερῶν ἐπιστρέψας.

Το πρῶτον δημόσιον καθῆκον, ὃ ἐνόμισα ἀναγκαῖον νὰ ἐκπληρὠσω, άμα ἁφιχθεἰς, ἦν να ζητἡσω να παρουσιασθὦ εις τὸν Κυβερνἠτην κόμητα Καποδἱστριαν. …………

Du-Moncel-Teodore, 1830-1835

………Καίτοι δ’ ἐν Ναυπλίῳ οἰκῶν, ἦν ὅμως ὁ πατἠρ μου Αθηναῖος την καρδίαν, και ωνειροπόλει να ζήση και να αποθάνῃ εις την πόλιν τοῦ Σωκράτους καὶ Πλάτωνος δι’ ὁ καὶ μόλις φθᾶς εἰς Ναὐπλιον ἤρξατο διαπραγματενόμενος μεθ᾿ ἑνὸς τῶν προσφὐγων ᾿Αθηναἰων, του Κάλκου, περι αγορᾶς οικοπέδου, Ὀ και μετ ολίγον ηγόρασεν ᾧ αἱ ᾿Αθἦναι ἦσαν ἔτι ὑπὸ τοὺς Τοὑρκους, ἀλλὰ προηγγέλετο ήδη διπλωματικώς η ελευθέρωσις αυτών.

Μετἑβη μετ᾿ὀλἱγον ὃ πατἦρ μου μετ᾽ ἐμοῦ εἰς ἑτέραν οἰκίαν εὗπρεπωτἓραν κατὰ τἠν τότε κατάστασιν τῶν ἐν Ναυπλἱῳ πραγμάτων, καὶ κατείχομεν ολόκληρον τον ἄνω δόμον αυτής, συγκείμενον ἐν τεσσάρων δωματἰων, ἅτινα, ἂν καλῶς ἐνθυμοῦμαι, εἶχον ὅλοι ὑαλία εἰς τὰ παράθυρα. Καὶ τὰ ἔπιπλα δ’ ἠμῶν ἦσαν ἐκτάκτου πολυτελείας, διότι είχομεν τρεις ξυλίνας τραπέζας κατ’ οίκον, καὶ οὐχὶ ὁλιγωτἔρας τῶν ἓξ ψιαθἱνων καθεκλῶν, ἐν ᾧ ὅτε μίαν ἡμέραν ἐπεσχέφθην τὸν τότε υπουργόν τὧν στρατιωτικῶν Ῥόδιον, εύρον οτι το ευρύχωρον δωμάτιον εις ο εδέχετο και ειργάζετο, έχον μακράν ξυλινην εξεδραν καθ όλον το μήκος μιᾶς των πλευρών αωτοὗ, μόνον ἔπιπλον εἶχε μικρὸν τάπητα εῤῥιμἑνεν εἰς τἠν γωνίαν τἧς εξέδρας ταύτης, και επί του τάπητος εκάθητο ο υπουργός γράφων επί του γόνατος, εγώ δ’ εκάθησα, ως και οι μάλλον ευνοούμενοι των προσερχομένων αυτώ, πλησίον του, επί του γυμνού ξύλου.

Αλλ ‘ ἡ ἐξωτερικἦ σχετικἦ λαμπρότης τῆς κατοικίας ἠμῶν δὲν ἀπέκλειε τὰ ἐσωτερικἀ ἐλαττώματα, ἐξ ὧν ἓν ἦν ἢ ἐφ’ ὅλου τοῦ διαστήματος τῆς ἐπαναστάσεως σωρευθεῖσα ἐν αὐτῇ, ὡς καὶ ἐν ταῖς πλείσταις τῶν λοιπῶν, ἀκαθαρσία, ἦν ᾽Ηρακλἦς καὶ ᾽Αλφειὄς θὰ εχρειάζοντο ‘ιν ’ ἁποπλὑνωσιν ‘ ἄλλο δὲ συνίστατο εἰς τοὺς χρόνων ἔχοντας κατοχἧν πάντων τῶν ὑπερὠων καὶ πασῶν τῶν τρωγλὢν τἦς οἰκίας γιγαντιαἱους μῦς, προτιθεμἔνους δὲ μετ’ ἀποφάσεως, ὧς

ἐφαίνοντο, νὰ ὑπερασπισθὧσι γενναίως καὶ θορυβωδὢς τα δικαιώματά των ‘ τρίτον δέ, τὸ καὶ χεῖρον, ἦν ἡ ἐκ τἦς ἀρχαιότητος καὶ τἧι; παραμελἠσεως σαθρότης αυτἧς, ἦτις καὶ μέχρι τέλους μᾶς ἠνάγκασεν εἱς νέαν’ μετοικεσἱαν’ διότι ἐν ᾧ μίαν ἡμἔραν ἔγευματἱζομεν ὁ πατήρ μου καὶ ἐγὼ, ἠκοὑσαμεν αἴφνης μέγαν κρότον ὡς βροντἦς, ἀλλὰ κυλιομἔνης ὑπὸ τοὺς πόδας ἡμῶν, καὶ σπεύσαντες εἰς το παραθυρον, είδωμεν οτι ἡ μια πλευρά της οικίας κατέρῥεεν. Εννοείται ὅτι εσπεύσαμεν να την αφἠσωμεν πρὶν ταφωμεν ὑπ ’ αὗτἡν, αφ᾿ οὖ, ἂν δὲν ἁπατώμαι, την άφηκαν οἱ μυς πρὸ ημών….

…. ἡ κατακρἠμνισις τοῦ τοίχου τἧς οἰκίας ἡμῶν, μεθ ’ ἦν ἀμέσως ἔμισθὡσαμεν ἂλλην, τἠν τοῦ Κοὑπα (χρηματίσαντός ποτε ὑπουργού τῶν Ναυτικὥν ἐπὶ τἧς ἐπαναστάσεως), κειμἐνῃν ἐν τῷ κέντρῳ τἧς πόλεως, καὶ μέχρι τινὸς κατὰ νεώτερον ῥυθμὄν ᾠκοδομημένην. ᾽Εις τὸν κάτω δόμον κατῴκει ἡ οἱκογἕνεια τοῦ ὶδιοκτἡτου, ὁ δὲ ἄνω, ὃν εἴχομεν, ἦν ικανός ευρύχωρος, ώστε εν δωμάτιον αυτού παρεχωρούμεν εις αρχαίον οικογενειακόν φίλον, τον Γ. Καλλιστράτην…..

Vue de Napoli(de Romanie),de la cour de mon logement.Θέα του Ναυπλίου από την αυλή του καταλυμματος μου_Theodor Leblanc

……᾿Εν τoὐτοις ὃ πατ’ἧρ μου εἶχεν ἐπιστρέψει ἐξ ᾿Αθηνῶν, καὶ ἕπειὃη ἢ οἰκογενεια είχεν ἀναγκασθῇ ν ᾽ ἀναβάλῃ την ἐπιστροφἠν τῆς, ὰφἠσαμεν τἠν οἰκίαν τοῦ Κοὑπα, καὶ μετέβημεν εἰς δύω ἐπάλληλα δωμάτια τἧς ἀρχαἱας καὶ μεγάλης οἰκίας τοῦ ᾿Αναγνώστου Δηλιγιάννη, ήτις ειχε δι ἐμε το πλεονέκτημα ότι επέβλεπεν ἐκ περιωπῆς τας ὑγράς ἐκτάσεις του Αργολικοῦ κόλπου καὶ τας χλωράς του πεδίου του Αργους, και η λαμπρά εκείνη θέα με διέθετε πρὃς τἠν ποίησιν….