ΑΓΓΛΙΚΟΣ ΣΤΟΛΟΣ ΣΤΟ ΝΑΥΠΛΙΟ, 1902

A’ Μέρος

(Η συγκέντρωση των πλοίων, ενδιαφέρον της Αθήνας, δεξιώσεις, γιορτές, τουριστικό ενδιαφέρον, αποχώρηση)

(πηγή “Παλαιές φωτογραφίες του Ναυπλίου – Κώστας Καράπαυλος)

Την εποχή εκείνη, ο Αργολικός κόλπος αλλά και το λιμάνι του Ναυπλίου θεωρούνταν από το αγγλικό ναυτικό κατάλληλες περιοχές για την εκτέλεση διάφορων γυμνασίων αλλά και για να κάνει αισθητή την παρουσία του στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Μια περιοχή που κατά τη γνώμη του χρειαζόταν την επίβλεψη του. Φυσικά δεν ήταν η πρώτη φορά, από την απελευθέρωση και κατόπιν, ήταν συνηθισμένο γεγονός η παρουσία του αγγλικού ναυτικού στην ευρύτερη περιοχή.

Το 1902, όμως, συγκεντρώθηκαν τόσο μεγάλα και πολλά πλοία του αγγλικού στόλου στο λιμάνι του Ναυπλίου, που η επίσκεψη αυτή συζητιόταν για πολλά χρόνια και διήρκησε πάνω από ένα μήνα δίνοντας στην πόλη του Ναυπλίου αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, ζωή, κίνηση και χρήματα!

ΣΚΡΙΠ, 17/08/1902

Η συγκέντρωση των πλοίων ξεκίνησε στις 12 Αυγούστου 1902, “ότε κατέπλευσε πρώτον η μοίρα του στόλου της Μεσογείου υπό τον υποναύαρχον Bάρκερ, αποτελουμένη εκ 50 θωρηκτών και καταδρομικών και άλλων μικροτέρων τορπιλλοβόλων κλπ. Μετ’ ολίγας ημέρας κατέπλευσεν και ο υπό τον ναύαρχον Δομβιλ στόλος της Μάγχης, εξ 60 μεγάλων σκαφών. Την 30ην Αυγούστου ολόκληρος o μυχός του αργολικού κόλπου είχε καταληφθή υπό 120 μεγάλων μονάδων του αγγλικού ναυτικού, πολλών μικροτέρων και αρκετών φορτηγών πεπληρωμένων άνθρακος διά τας ανάγκας του στόλου.” (Ν. ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΑΥΠΛΙΟΥ)

“Η πόλις από της 2ας μμ ώρας διατελεί εις έκτακτον κίνησιν ένεκα του αναμενομένου κατάπλου του Αγγλικού στόλου. Πλήθος κόσμου εξήλθεν εις την εξοχικήν τοποθεσίαν Παναγίτσαν, όπως παρακολουθήση το θέμα του κατάπλου των αγγλικών σκαφών. Πλείστοι άλλοι ανήλθον εις το φρούριον “Ίτς Καλέ” οπόθεν το θέαμα ήτο εκτάκτως μεγαλοπρεπές.” (ΣΚΡΙΠ 31/08/1902)

Η είδηση για την τόσο μεγάλη συγκέντρωση πλοίων του αγγλικού στόλου σε ελληνικό λιμάνι, έγινε αμέσως γνωστή. Οι αθηναϊκές εφημερίδες έστειλαν αμέσως έκτακτους ανταποκριτές στο Ναύπλιο, οι οποίοι σε καθημερινή βάση έστελναν τηλεγραφήματα με τα οποία περιέγραφαν την μεγάλη κίνηση της μικρής αυτής πόλης, τις δεξιώσεις αλλά και τις επισκέψεις του κόσμου πάνω στα σκάφη.

Η εφημερίδα “ΕΜΠΡΟΣ” έγραφε «Η πόλις του Ναυπλίου πανηγυρίζει, το δε θέαμα του λιμένος είναι εκπάγλως μαγευτικόν μετά τον κατάπλουν των 120 σκαφών του αγγλικού στόλου. ΑΙ οδοί όλαι κατακλύζονται υπό χιλιάδων ναυτών, εξερχομένων καθ’ ομίλους».

Κάθε πρωί πλοία του Αγγλικού στόλου έβγαιναν στην ανοιχτή θάλασσα για γυμνάσια και το απόγευμα επέστρεφαν στο αγκυροβόλιό τους. Τότε άρχιζε η έξοδος των πληρωμάτων και των αξιωματικών στη πόλη, που πλημμύριζαν κάθε γωνιά της πόλης του Ναυπλίου ακόμα και της Πρόνοιας.

Εκτός των ναυτών του στόλου αλλά και των δημοσιογράφων που αναφέραμε παραπάνω, είχαν συγκεντρωθεί στο Ναύπλιο πολυάριθμοι Έλληνες και ξένοι “τροφοδόται, προμηθευταί, έμποροι υπαιθριοι και επιχειρηματίαι, αοιδοί και χορεύτριαι πάσης εθνικότητος, οι οποίοι είχον εγκαταστήσει εις προχείρους «μπαράγκας» τα καταστήματά των και επώλουν εις τους Άγγλους παν ειδος αντικειμένων”.

«Η μικρά μας πόλις είναι αγνώριστος- παρουσιάζει όψιν μεγάλου λιμένος της Αγγλίας εν ημέραις επιστρατεύσεως. Πανζουρλισμός παντού. Τα πάντα έχουν κατακλυσθή από ναύτας και εμπόρους υπαιθρίους. Άπαντα τα παραλιακά καφενεία και τα εξοχικά κέντρα ενοικιάσθησαν παρά των αφιχθέντων ξένων επιχειρηματιών, όπως χρησιμεύσωσιν ως κέντρα συγκεντρώσεως και διασκεδάσεως των πληρωμάτων του στόλου. Εκάστην μεσημβρίαν εξέρχονται εις την αποβάθραν οι αξιωματικοί και ναύται, διασκορπισμένοι εις τα διάφορα καφωδεία τα οποία επλημμύρισαν την πόλιν μας… H αγγλική φιλαρμονική εξ 80 οργάνων παιανίζει καθ’ εκάστην, πότε εις την παραλίαν και πότε εις την πλατείαν Συντάγματος…          

 Η εμφάνιση του αγγλικού στόλου μονοπωλεί τις συζητήσεις αλλά και τις αρθρογαρφίες των εφημερίδων τοπικών και μη. Και αρχίζουν οι υπολογισμοί…

“Εις 15 και πλέον ίσως εκατομμύρια δραχμών, υπολογίζεται το ποσόν, το οποίον θα δαπανήση ο Αγγλικός στόλος κατά την ενταύθα διαμονήν του, κατά τους μετριωτέρους υπλογισμούς. Εις 500 δε χιλιάδας δραχμών υπολογίζεται το ημερησίως δαπανόμενον ποσόν.

Ίσως δια τούτο να αρχίσητε να μακαρίζητε το Ναύπλιον, αφού τόσος χρυσός θα χυθή αφειδώς υπό του αγγλικού στόλου. Μη βιάζησθε εις το συμπέρασμά σας, διότι αν έχητε μικράν υπομονήν θα πεισθήτε ότι το Ναύπλιον – το κυρίως Ναύπλιον, οι πολίται του Ναυπλίου – εκ της περιστάσεως αυτής δεν έχει να ωφεληθή ή ελάχιστα πράγματα. Ίσως τα 2/15 του όλου ποσού των 15 εκατομμυρίων, ίσως, όπερ και πιθανώτερον και ολιγώτερον αυτών.”

…“Η μεταφορά των τροφίμων του στόλου αρξάμενη άμα τω κατάπλω αυτού εξακολουθεί μέχρι βαθείας νυκτός.  ο τροφοδότης του στόλου κ. Δαμαλάς οφείλει να παραδώση μέχρι της προσεχούς Κυριακής 48 χιλ. οκάδες κρέατος, 75 χιλ. άρτους και 24 χιλ. οκ. χορταρικών.” (ΣΚΡΙΠ 05/09/1902).

Από τα πλοία του αγγλικού στόλου τον μεγαλύτερο θαυμασμό προκαλούσε το πλωτό νοσοκομείο «σκάφος τεραστίων διαστάσεων, εκπάγλου καθαριότητος και εξαιρέτου συγκροτήσεως».Το πλωτόν τούτο νοσοκομείον επεσκέφθησαν οι: διευθυντής του στρατιωτικού νοσοκομείου Ναυπλίου ιατρός Σπ. Παπαδόπουλος, υποφαρμακοποιός Αθ. Παράσχος και υπολοχαγός Χρ. Κοντογιάννης, οδηγηθέντες παρά του αρχιάτρου του στόλου εις τα διάφορα διαμερίσματά του, ένθα εθαύμασαν την λειτουργίαν αυτού. (Ν. ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ).

ΣΚΡΙΠ 30/08/1902

Ταυτόχρονα η κοινωνική ζωή της πόλης του Ναυπλίου ζωντάνεψε περισσότερο,  ξεκίνησαν και οι επισκέψεις αβρότητας αλλά και οι  δεξιώσεις. Οι ναύαρχοι Δάμβιλ και Βάλκερ με τα επιτελεία τους, επισκέφθηκαν, ξεχωριστά ο καθένας, τον Νομάρχη Βάρβογλη και τον Δήμαρχο Τερζάκη, οι οποίοι και τους δεξιώθηκαν σε κατάλληλα διακοσμημένα καταστήματα της πόλης και την επομένη ο Νομάρχης και ο Δήμαρχος ανταπέδωσαν την επίσκεψη και έγιναν δεκτοί στις ναυαρχίδες. Στις 25 Αυγούστου 1902 ο πρόξενος της Ιταλίας Κων. Β. Κόκκινος έδωσε μεγάλη δεξίωση στο σπίτι του προς τιμή των άγγλων αξιωματικών την οποία και ανταπέδωσε ο ναύαρχος Βάλκερ.

Εκείνη την περίοδοι διοργανώθηκαν αρκετές εκδρομές προς το Ναύπλιο, κυρίως από την Τρίπολη, την Καλαμάτα, το Άργος και φυσικά την Αθήνα. (Ψυχαγωγικός Όμιλος Πειραιά με 250 εκδρομείς με το ναυλωμένο ατμόπλοίο ΕΛΠΙΣ).

ΑΣΤΥ, 10/09/1902

Προς τιμή των αγγλικών πλοίων η δημοτική αρχή διοργάνωσε μεγάλη ενετική εορτή στις 12 Σεπτεμβρίου 1902.

ΑΣΤΥ, 10/09/1902

“Η Ενετική εορτή, ήτις είχεν αποφασισθή δια την παρ. Κυριακήν ανεβλήθη δια την προσεχή Κυριακήν όπως δοθή καιρός και ληφθώσι πάντα τα μέτρα, ίνα αύτη διεξαχθή όσω τω δυνατόν επιτυχεστέρα.

Θα φωταγωγηθώσιν όλα τα φρούρια και πάσαι αι υψηλαί τοποθεσίαι, το Παλαμήδιον, ο Ίτς Καλές, το επιθαλάσσιον Μπούρτζι, ο Προφήτης Ηλίας του Ναυπλίου, ο Προφήτης Ηλίας του Κοφινίου, η Αρβανιτιά, η Παναγίτσα, θα ναυλωθώσι δε τρία μικρά ατμόπλοια, τα οποία αφού φωταγωγηθώσι θαυμασίως θα σύρωσιν όπισθεν περί τας 150 λέμβους, επίσης φωταγωγημένας και ο μικρός αυτός στολίσκος, μετά βεγγαλικών θα κάμη μίαν παρέλασιν προ της ναυαρχίδος και των λοιπών πλοίων, μεθ’ ήν θα επιστρέψη εις τον λιμένα, από του οποίου καθ’ όλη την διάρκειαν της εορτής ταύτης θα καίωνται διάφορα πυροτεχνήματα.” (ΣΚΡΙΠ 05/09/1902)

ΑΣΤΥ, 18/09/1902

 

Από την 18η Σεπτεμβρίου άρχισε ο απόπλους των αγγλικών πλοίων από το λιμάνι του Ναυπλίου και την 21η Σεπτεμβρίου είχε αποπλεύσει και το τελευταίο.

Η πλέον του μηνός παρουσία του αγγλικού στόλου στο λιμάνι της πόλης μας θα συζητιέται για πολύ καιρό ακόμα όχι μόνο στην περιοχή αλλά και στην Αθήνα.

στο επόμενο, μέρος β’ , τα παραλειπόμενα!!!

Αναμνηστικό άλμπουμ της εποχής εκείνης με φωτογραφίες και περιγραφή των πλοίων δημοσίευσε στην ομάδα του fb “Παλαιές φωτογαρφίες του Ναυπλίου” η κ. Έλλη Μαρκέτου.