Α’ Δημοτικές εκλογές Ναυπλίου – 1834

Πρώτος Δήμαρχος Σπυρίδων Παπαλεξόπουλος

Πριν από 184, περίπου,  χρόνια διενεργούνται οι πρώτες αυτοδιοικητικές εκλογές στην Ελλάδα στις απαρχές του νεοσύστατου τότε ελληνικού κράτους. Με το βασιλικό διάταγμα του 1833 δημιουργούνται τρεις βαθμίδες εξουσίας στην τοπική αυτοδιοίκηση ο νομάρχης, ο έπαρχος και ο δημογέροντας. Ο τελευταίος αντικαθίσταται μετά από ένα χρόνο από το θεσμό του δημάρχου και το δημοτικό συμβούλιο. Ο νέος διοικητικός χάρτης του κρατιδίου περιλάμβανε δημαρχίες που υπάγονταν σε 47 επαρχίες και 10 νομαρχίες.

Ένας από τους 10 νομούς ήταν και ο νομός Αργολίδας & Κορινθίας με πρωτεύουσα το Ναύπλιο.

 

Δήμοι Επαρχίας Ναυπλίας του Νομού Αργολίδος και Κορινθίας   1836

Απόσπασμα από το βασιλικό διάταγμα του Όθωνα που αναφέρεται συγκεκριμένα  στο Δήμο Ναυπλίας

 

Οι πρώτες δημοτικές εκλογές πραγματοποιούνται το 1834 στο Ναύπλιο και στους νομούς Αργολίδας και Κορινθίας, όχι όμως και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Η Αθήνα και ο Πειραιάς μπαίνουν στην διαδικασία εκλογής τοπικών συμβουλίων το 1835 και 1836 αντίστοιχα. Η ψηφοφορία ήταν υποχρεωτική όμως υπήρχαν αρκετοί περιορισμοί. Ο κάθε ψηφοφόρος ή υποψήφιος θα έπρεπε να έχει συμπληρώσει το 25ο έτος, να έχει την ιδιότητα του δημότη και να διαμένει μόνιμα στο δήμο. Βασική προϋπόθεση όμως ήταν η οικονομική και κοινωνική θέση. Αυτό αποτέλεσε τροχοπέδη στην επιλογή διοίκησης από τους χαμηλοεισοδηματίες κατοίκους, ενώ επέτρεψε σε συγκεκριμένες ομάδες την εναλλαγή στην εξουσία. Έτσι από τους 13.000 κατοίκους ψηφοφόροι ήταν οι 1.300. Φυσικά η ψήφος τους δεν είχε και την επιθυμητή δύναμη.

Οι πολίτες (μόνο άνδρες και με εισοδηματικά κριτήρια) ψήφιζαν για την εκλογή δημοτικών συμβούλων και η κυβέρνηση διόριζε ίσο αριθμό δημοτικών συμβούλων. Από τους τρεις πρώτους πλειοψηφήσαντες, η κεντρική διοίκηση επέλεγε έναν, ο οποίος αναλάμβανε καθήκοντα δημάρχου.  Έτσι, οι δήμαρχοι είχαν πολύ περιορισμένη εξουσία και λογοδοτούσαν για τις αποφάσεις τους στον νομάρχη και στο έπαρχο, ενώ για την επιβολή δημοτικών φόρων χρειαζόταν βασιλική άδεια.

Οι πρώτες δημοτικές εκλογές αποφασίστηκαν με Διάταγμα της 24ης Απριλίου και 8ης Ιουνίου 1834 αλλά οι εκλογές διενεργήθηκαν τις πρώτες μέρες του Ιουλίου 1834 και η πρώτη συνεδρίαση πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 1835.

Η εφημερίδα του Ναυπλίου “ΣΩΤΗΡ” στις 05 Ιουλίου 1834, γράφει για τις εκλογές:

“Ουδέν τακτικώτερον, περιεργότερον και σεμνοπρεπέστερον από τας εκλογάς, των οποίων η Καθέδρα του Ελληνικού κράτους ήτο το θέατρον την παρελθούσαν Κυριακήν. Έως χίλιοι τριακόσιοι εκλογείς, συνηγμένοι εις δύο τμήματαδια την εκλογή των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, η μεγαλυτέρα αρμονία μεταξύ ατόμων διαφορετικών συστημάτων και διαφόρων ιδεών, άκρα ευπείθεια εις τα διατάξεις των νόμων και εις τα διαταγάς των Προέδρων των δύο συνελεύσεων, απαραδειγμάτιστος προθυμία εις το να ενεργήσει έκαστος δημότης εις τα πολιτικά του δικαιώματα…

… Επειδή άχρι τούδε η κάλπη δεν ηνοίχθη και αι  ψήφοι δεν εμετρήθησαν δεν είμεθα ούτε ημείς σήμερον εις κατάστασιν να δημοδιεύσωμεν της εκλογής τα αποτελέσματα…”

Δήμαρχος είχε διορισθεί ο Σπυρίδων Παπαλεξόπουλος, με βάση την διαδικασία που προαναφέραμε, ο οποίος και προσήλθε μαζί με το Δημοτικό Συμβούλιο, στις 10 Απριλίου 1835 στον ιερό ναό Αγίου Γεωργίου, όπου υπό του Αρχιερέα Κυρίλλου έγινε η τελετή ορκωμοσίας, παρουσία του Νομάρχη Αργολίδας και Κορινθίας κου Φραγ. Μαύρου.

Μετά την ορκωμοσία τους τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου έκαναν την πρώτη συνεδρίαση όπου εξέλεξαν παμψηφεί τον Μιχαήλ Ιατρό ως Πρόεδρο και και τον δε Ιωάννην Βεζούλα πρωτοκολλητή του Δημοτικού Συμβουλίου. Αμέσως μετά πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνεδρίαση  

Πρακτικά του Δημοτικού Συμβουλίου Ναυπλίας  10 Απριλίου 1835

Συνεδρίασις Α’

Eν τη Σημερινή Συνεδριάσει του Δ. Συμβουλίου Ναυπλίου, συγκαλεσθέντος διά του υπ’ αριθ. 74 εγγράφου του Δημάρχου, και προεδρεύοντος του κυρίου Μ. Ιατρού τα πρακτικά της προκαταρκτικής Συνεδριάσεως και υπεγράφησαν.

Ανεγνώσθησαν ταυτοχρόνως και τ’ αντίγραφα των διορισμών του Προέδρου και του Πρωτοκολλιστού υπ’ αρ. Ι και 2 ωσαύτως και το αντίγραφον της διακοινώσεως των Πρακτικών προς τον Δήμαρχον υπ’ αρ. 3. Μετά ταύτα ο Πρόεδρος κ. Μ. Ιατρός εξεφώνησε λόγον εις την έναρξιν των εργασιών του, τον ακόλουθον:

Κύριοι Σύνεδροι,

“Δήμος, Δημόται και Δημοτικόν Συμβούλιον, νεοφανής λέξις εις την πατρίδα μας, δικαίως πρέπει να κινήση την περιέργειάν μας, εις εξήγησιν του πνεύματος, διά να εννοήσωμεν καθαυτό το πράγμα, και κατ’ αυτό να ρυθμίσωμεν την διαγωγήν μας και να εξακριβώσωμεν τα χρέη, οποία επιφορτίσθημεν. Όσον το κατ’ εμέ, νομίζω, και δεν λανθάνω, ότι μία κοινωνία ανθρώπων συνδεδεμένη και κοινώς αγωνιζομένη υπέρ των συμφερόντων της, ονομάΖεται Δήμος. Και Δημόται οι συμπληρούντες τον τοιούτον σύνδεσμον με την προς αλλήλους αγάπην, με τον ζήλων με τας προσπαθείας των, και τούτου, λοιπόν στοχάζομεν ότι όσην υπακοήν και αφοσίωσιν χρεωστούμεν όλοι μας εις την Πατρικήν κηδεμονίαν της

Α.Μ.. ήτις παντοιοτρόπως πραγματεύεται την ευδαιμονίαν του λαού του, ευγνωμοσύνην χρεωστούμεν ημείς οι Σύμβουλοι εις τους Συνδημότας μας, οίτινες μας ετίμησαν υπέρ των εαυτών τους, μας ενεχείρησαν τα κλειδία του Ιερού συνδέσμου της κοινωνίας μας, και μας ενεπιστεύθησαν την πρόνοιαν των συμφερόντων τους. Ιδίως δε χρεωστώ να ευγνωμονώ και εγώ και προς το έντιμον τούτο Συνέδριον, διά την οποίαν με παραχώρησε θέσιν του Προέδρου.

Αλλ’ αν μέχρι λόγου περιορισθώσι τα τοιαύτα αισθήματά μας, μήτε εις σκοπών της ανακτορικής προνοίας ημπορούμεν να φθάσωμεν μήτε εις την εμπιστοσύνην των Συνδημοτών μας ημπορούμεν να δικαιώσωμεν η v’ ανταμείψωμεν.

Ο Δήμος μας κύριοι έχει αρκετάς ανάγκας, και ανάγκας βελτιώσεως απαραιτήτους. Αi δυνάμεις μας πολύ μικραί, και μη ανάλογοι με την προθυμίαν τών Συμπολιτών μας, η δε λύσις τού προβλήματος τούτου είναι έργον του Δ. Συμβουλίου. Ιδού κύριοι το χρέος μας, ιδού το αντικείμενον τών σκέψεων μας.

Όσον εκ μέρους μου το θεωρώ βαρύ και δύσκολον! όχι όμως αδύνατον. Εκφράζομαι δε κατ’ αυτόν τον τρόπον επιστηριζόμενος εις τον ζήλον, τον πατριωτισμών, και την προθυμίαν τών Συναδέλφων μου. Τα πλούτη των πόλεων δεν στολίΖουν τας πόλεις, αλλ ‘ η φιλοκαλλία και ο ζήλος τών πολιτών (διά της επιμελείας πάντα δήλα γίνεται) – η προθυμία και ο δεσμός κατορθώνει τα πάντα. Αδελφοί, και ως μέλη του Δήμου και ως εμπιστευμένοι παρ’ αυτού χρεωστούμεν διπλήν την προσπάθειαν υπέρ των κοινών συμφερόντων.

Όθεν ανάγκη να συνερχώμεθα τακτικώς και να σκεπτώμεθα ωρίμως και να ενεργώμεν δραστηρίως το χρέος μας. Ημείς πρώτοι χρεωστούμεν το παράδειγμα εις τους συνδημότας μας, ημείς θα καταβάλλωμεν τον πρώτον λίθον επί του οποίου θέλουσι οικοδομήσει διάδοχοι και απόγονοί μας, δεν δι’ άλλους, ειμή διά τον εαυτόν μας, διά τα τέκνα μας.

Η επιμονή μας και προθυμία μας, θέλουν νικήσει όλας τας δυσκολίας. Τα πράγματα, χάρις τω Θεώ, της Πατρίδος μας κατέστησαν πλέον σταθερά, έχομεν αγαθόν Βασιλέα, όστις ως πατήρ φιλόστοργος προνοεί υπέρ της ευδαιμονίας μας,

Ζήτω o βασιλεύς.

O δε πρωτοκολλητής Ιωαν. Βεζούλας επαρουσίασε και ανέγνωσε σχέδιον κανονισμού περί των τύπων, καθώς το Δημοτικόν Συμβούλιον τούτο. Γενομένης συζυτήσεως, έγινε δεκτόν και μετά τινάς προσθαφαιρέσεις  ενεκρίθη ο Κανονισμός.

O Πρόεδρος                                  Τα Μέλη                                             Ο Δήμαρχος

Μ.Ιατρός                           Λυμ. Γιαννακόπουλος                             Σπ. Παπαλεξόπουλος

                                             Ιωαν. Ιατρίδης

                                          Δημ. Παπαλεξόπουλος

                                         Αναπ. Μακροκέφαλος

                                            Ιωαν. Ευσταθίου

                                            Ιωανν. Βαζούλας

                                      Ιωανν. Χατζής Πέτρου

                                      Γεωρ. Αγαλόπουλος

                                      Μιχ. Κοτζονόπουλος

                                                   Βαρσαμής

                                            Μεν. Μπρέλας

                                             Παν. Ναούμ

                                     Παν. Γκιουζελέτος

                                  Αναγν. Μαρκόπουλος

 

Η ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ

 

Η πρώτη σφραγίδα του Δήμου, από τις 10 Απριλίου 1835,  ήταν στρογγυλή όπου στο επάνω μέρος, κυκλικά, έφερε τις λέξεις “ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ” και στη μέση, οριζόντια, σε δύο γραμμές, “ΔΗΜΑΡΧΙΑ ΝΑΥΠΛΙΑΣ”. Η σφραγίδα αυτή χρησιμοποιήθηκε μέχρι και το τέλος του 1835. Από τις 1 Ιανουαρίου 1836 και μετά, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, άλλαξε όπου στο επάνω μέρος κυκλικά έφερε τις λέξεις “ΔΗΜΟΣ ΝΑΥΠΛΙΕΩΝ” και στο κέντρο προστέθηκε η απεικόνιση μιας αρχαίας ελληνικής τριήρης. Η απεικόνιση της τριήρης έχει διατηρηθεί μέχρι και σήμερα στη σφραγίδα του Δήμου γιατί θέλει να τονίσει το συμβολισμό της ετυμολογίας της πόλης ΝΑΥΠΛΙΟΝ, από τις λέξεις ΝΑΥΣ και ΠΛΟΙΟΝ.