Μέρος Β’ Τίρυνθα – Ναύπλιο – Επίδαυρος

Μπορείτε να διαβάσετε το Α’ μέρος ΕΔΩ

Σε προηγούμενη δημοσίευσή μας αναφέραμε επιγραμματικά τα γεγονότα που οδήγησαν στον ερχομό της Γαλλικής αποστολής στην Αργολίδα και τι είδαν στην περιοχή του Άργους και των Μυκηνών σύμφωνα με το τρίτομο βιβλίο που εκδόθηκε τότε και συγκεκριμένα σύμφωνα με τον δεύτερο τόμο που αναφέρεται στην Αργολίδα.

Στο σημερινό δημοσίευμα θα αναφερθούμε στο πέρασμα της Γαλλικής αποστολής από την Τίρυνθα, το Ναύπλιο και την Επίδαυρο.

ΤΙΡΥΝΘΑ – ΝΑΥΠΛΙΟ

Μετά τις Μυκήνες η Αποστολή φαίνεται ότι επέστρεψε στο Άργος και από εκεί κατευθύνθηκε στην Τίρυνθα πάντα με τον Παυσανία υπό μάλης (2.25.8 – 9). Στην Τίρυνθα θαύμασαν τα τείχη (εικ. 6.21) και ιδίως τις οξυκόρυφες σήριγγες που ανοίγονται μέσα στο πάχος των τειχών (εικ. 6.22.i, ii).

Από την Τίρυνθα έφθασαν κατόπιν στο Ναύπλιο, μία ακμάζουσα πόλη την εποχή εκείνη. Στο Ναύπλιο αφιέρωσαν τους πίν. ΙΙ.74 και ΙΙ.75, με τον δεύτερο να αποτελεί μία γραφική άποψη της πόλης από τους πρόποδες του Παλαμηδίου (εικ. 1.29). Στην εικ. ii του πίν. II.74 (εικ. 6.23.ii) δημοσιεύουν το μόνο αρχαίο κατάλοιπο που παρατήρησαν στην πόλη: των ελληνιστικών κυρίως χρόνων, «κυκλώπεια» τείχη στο κατώτερο τμήμα των νεότερων τειχών της Ακροναυπλίας.

Από το Ναύπλιο, αφού επισκέφθηκαν τις Κυκλάδες, συνέχισαν την περιοδεία τους προς την Επίδαυρο. Αριστερά του δρόμου παρατήρησαν μία «ακρόπολη κυκλώπειας κατασκευής, που ταυτίζεται με την υστεροκλασική Καζάρμα, και, πλησιάζοντας στο Λιγουριό, μία ακόμη “πυραμίδα”, ανάλογη», όπως σημειώνουν, αυτής κοντά στο Άργος.

ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ – ΙΕΡΟ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 

Μετά το Λιγουριό, η Αποστολή αναφέρεται πρώτα στην πόλη της αρχαίας Επιδαύρου στη μικρή χερσόνησο στον Σαρωνικό, δίπλα στη σημερινή κωμόπολη της Αρχαίας Επιδαύρου· εδώ, παρά το κείμενο του Παυσανία (2.29.1), παρατήρησαν ελάχιστα οικοδομικά κατάλοιπα: ίχνη των οχυρώσεων και ίσως του θεάτρου. Αναφέρουν, όμως, τρία θραύσματα αγαλμάτων, από τα οποία μόνο η «ανακεκλιμένη γυναίκα» ταυτίζεται με την ανδρική μορφή στο κλινόμορφο κάλυμμα αττικής σαρκοφάγου που είχε σχεδιάσει ο W. Dodwell στις αρχές του αιώνα.

Ακολουθεί η περιγραφή του Ασκληπιείου, του Ιερού (Hièro), όρος που χρησιμοποιείτο τότε ευρέως, καθώς επαναλαμβάνεται και σε άλλους περιηγητές. Ξεκινούν, ως συνήθως, από την παράθεση του κειμένου του Παυσανία (2.27)42. Απογοητεύονται, όμως, από την πραγματικότητα που βλέπουν, ώστε να σημειώνουν ότι δεν πιστεύουν ότι οι ανασκαφές θα έδιναν σπουδαία αποτελέσματα, γιατί το έδαφος βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο απ’ ό,τι στην αρχαιότητα. Πιστεύουν ότι τα μνημεία πρέπει να βρίσκονται στην επιφάνεια, θεωρούν δε αμφίβολο ότι μπορούν να υπάρχουν άλλα, πλην αυτών που φαίνονται. Ίσως για τον λόγο αυτό η έρευνα του σημαντικότερου Ασκληπιείου του ελληνικού χώρου (καθώς και του παλαιότερου πυρήνα της λατρείας, του ιερού του Απόλλωνος Μαλεάτα δυτικότερα) άρχισε 52 χρόνια αργότερα από την Αρχαιολογική Εταιρεία υπό τον Π. Καββαδία και συνεχίζεται έως σήμερα, διαψεύδοντας την εικόνα που είχε σχηματίσει η Αποστολή.

ΤΡΟΙΖΗΝΑ, ΕΡΜΙΟΝΗ (ΚΑΣΤΡΙ), ΔΙΔΥΜΑ, ΜΟΝΗ ΛΟΥΚΟΥΣ

Μετά την Επίδαυρο τα μέλη της Αποστολής συνέχισαν την περιοδεία τους στην Αργολίδα κατευθυνόμενοι πρώτα στην Τροιζήνα. Από το Ασκληπιείο, συνέχισαν τον δρόμο που σημειώνουν στον χάρτη του πίν. 73 προς τα δυτικά, μετά τον ναό L, τη δεξαμενή Μ και το υδραγωγείο που απέδωσαν στον Αντωνίνο, φθάνοντας στο όρος Κυνόρτιον. Εδώ πρέπει να είδαν, χωρίς όμως να αναγνωρίσουν, τη θέση του ιερού του Απόλλωνος Μαλεάτα, πατέρα του Ασκληπιού.

Ακολούθως, από την Τραχειά συνέχισαν μεσογειακά, παρατηρώντας κάποια αρχαία και μεσαιωνικά λείψανα, μέχρι την Τροιζήνα, στην περιοχή της Παναγίας Επισκοπής. Στην εκκλησία αυτή αναγνώρισαν πλήθος αρχαίων μελών, όπως και λείψανα τοίχων ολόγυρα, που ανήκουν στο φημισμένο στην αρχαιότητα ιερό του Ιππολύτου· ερείπια της αρχαίας πόλη της Τροιζήνας συνάντησαν ανατολικότερα, προς τη σημερινή πόλη, γνωστή τότε με το μεσαιωνικό της όνομα «Δαμαλάς» (Demala).

Από την Παναγία Επισκοπή τα μέλη της Expédition, ακολουθώντας τον ορεινό δρόμο, όπως και ο Παυσανίας (2.32.7), κατευθύνθηκαν προς την Ερμιόνη (Καστρί), όπου παρατήρησαν κυρίως λείψανα των ναών και των τειχών της. Από την Ερμιόνη συνέχισαν προς το Κρανίδι και τα Δίδυμα, τα Ίρια, το Βιβάρι και το Δρέπανο, μέχρι το Ναύπλιο, όπου έφθασαν την 8η Οκτωβρίου.

ΠΗΓΕΣ 

Εκστρατεία του Μοριά – Βικιπαίδεια

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΤΟΥ ΜΟΡΙΑ

1829-1838, EKΔOTIKOΣ OIKOΣ MEΛIΣΣA. 

(ΑΡΓΟΛΙΔΑ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Ε. ΚΑΤΑΚΗΣ Επίκουρος Καθ. Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών)

Φωτογραφίες –  Expédition scientifique de Morée, 1838