Βοτανική και ζωολογία από τη Γαλλική Επιστημονική Αποστολή, (1829-1832)

α’ μέρος

Nepeta Argolica & το τσακάλι του Μοριά

Η αποστολή του Μοριά (expédition de Morée) ονομάζεται η επίσημη αποστολή Γαλλικού εκστρατευτικού σώματος 13.000-15.000 ανδρών υπό την αρχηγία του Νικολάου – Ιωσήφ Μαιζώνος (Nicolas Joseph Maison) στην Πελοπόννησο μεταξύ των ετών 1829 και 1838, μια δεκαετία κρίσιμη για το νέο Ελληνικό κράτος, με σκοπό την υλοποίηση της εφαρμογής της Συνθήκη του Λονδίνου του 1827. Συμφωνίας σύμφωνα με την οποία οι Έλληνες θα μπορούσαν να έχουν κράτος. 

Η αποστολή αποφασίστηκε από τον βασιλιά Κάρολο Ι΄ της Γαλλίας και είχε σαν σκοπό την απομάκρυνση των αιγυπτιακών στρατευμάτων του Ιμπραήμ από την Πελοπόννησο. Τα πλοία αναχώρησαν από την Τουλόν στις 17, στις 19 Αυγούστου και στις 3 Σεπτεμβρίου 1828. 

Η αποστολή αποτελούνταν από περίπου 20 επιστήμονες και καλλιτέχνες, καθώς και 28 συμπράττοντες αξιωματικοί τοπογράφοι του Γενικού Επιτελείου Στρατού και του Σώματος Μηχανικού και είχε ως στόχο ένα σύνθετο επιστημονικό, καλλιτεχνικό, χαρτογραφικό και εκδοτικό έργο, που αποτέλεσε και αποτελεί μια ισχυρή μαρτυρία για τον γεωγραφικό χώρο και την κοινωνία για την ιδιαίτερη αυτή εποχή. 

Οι επιτόπιες εργασίες της αποστολής διήρκεσαν από τρεις μήνες έως τρία έτη, μεταξύ των ετών 1829-1832, ενώ οι εργασίες για την προετοιμασία της κύριας επιστημονικής σειράς των εκδόσεων συνεχίστηκαν στη Γαλλία. Μεταξύ των ετών 1831 και 1838 εκδόθηκαν οι τέσσερις τόμοι και ο μεγάλου σχήματος «Άτλας» του Τμήματος Φυσικών Επιστημών, καθώς και οι τρεις μεγάλου σχήματος τόμοι του Τμήματος Αρχιτεκτονικής και Γλυπτικής. Διακεκριμένη θέση μεταξύ των γαλλικών επιτευγμάτων κατέχει ο Χάρτης του Μοριά, έκδοση του 1832. Επιπλέον, ποικίλο και πολύτιμο ανέκδοτο υλικό παραμένει επιστημονικά ανεκμετάλλευτο σε κρατικά αρχεία, μουσεία, ιδιωτικές συλλογές και οικογενειακά αρχεία. 

Καταγράφηκε ολόκληρος ο Μοριάς αλλά και οι Κυκλάδες, η Αίγινα και η Αθήνα. 

Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε σε προηγούμενες δημοσιεύσεις ΕΔΩ και ΕΔΩ.

Η αποστολή ασχοληθηκε με πολλές επιστήμες όπως την αρχαιολογία που αναλύσαμε σε προηγούμενες δημοσιεύσεις, αλλά και με την βοτανική και την ζωολογία.

Στην βοτανική ο Ζαν-Μπατίστ Μπορύ ντε Σεν-Βενσάν (Jean-Baptiste Bory de Saint-Vincent) με την συνοδεία του ζωγράφου Prosper Baccuet, συνέλεξε πολλά δείγματα: το Flore de Morée του 1832 περιλαμβάνει 1 550 φυτά, συμπεριλαμβανομένων 33 ορχιδέων και 91 αγρωστωδών (μόνο 42 είδη δεν είχαν ακόμη περιγραφτεί). Δεν περιορίστηκε, όμως,  μόνο να συλλέξει τα φυτά. Προχώρησε στην ταξινόμησή, στην ταυτοποίηση και στην περιγραφή τους αργότερα όταν επέστρεψε στη Γαλλία.

Ένα από αυτά ήταν και το Nepeta Argolica που βρέθηκε στα βράχια γύρω από το Ναύπλιο, το Άργος, τα Μέθανα και τον Ισθμό της Κορίνθου.

 

Στη ζωολογία, περιγράφηκαν σχετικά λίγα νέα είδη. Ένα από αυτά είναι και το είδος του χρυσού τσακαλιού (Canis aureus) που κατοικούσε στην περιοχή. Παρόλο που προηγούμενες ταξιδιωτικές ιστορίες ανέφεραν την παρουσία του, δεν θεωρήθηκαν αξιόπιστες. Το συγκεκριμένο υποείδος που κατέγραψε η αποστολή του Μοριά ήταν ενδημικό στην περιοχή γι αυτό και  ο Μπορύ του έδωσε το όνομα του Μοριά, Chacal de Moree, (Canis aureus moreoticus) και έφερε πίσω στο Εθνικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Παρισιού τα δέρματα και ένα κρανίο.

“Κρίνοντας από το κρανίο και το δέρμα του μοιάζει περισσότερο με το τσακάλι της Ινδίας. Η βασική διαφορά είναι στο χρώμα. Στο πάνω μέρος είναι γκρι και με μια απόχρωση μαύρου που εδώ είναι περισσότερη από τα άλλα τσακάλια. Στα αυτιά, στον αυχένα και στα τέσσερα άκρα έχει απόχρωση χρυσο κόκκινη και στο κάτω μέρος του λαιμού και του σώματος λευκό. 

Αν και το Τσακάλι του Μοριά είναι εξαιρετικά κοινό στο Μοριά, είναι ωστόσο δύσκολο να το βρεις: κυνηγά τη νύχτα σε αγέλες που αποτελούνται από μεγάλο αριθμό, τα οποία ανακοινώνουν την παρουσία τους από μακριά με “τρομακτικές κραυγές”. Αυτή η κραυγή, μοιάζει με το θρήνο ενός παιδιού που υποφέρει προκειμένου να προσελκύσει το θύμα του.

Το λαγούμι του είναι τοποθετημένο πάντα σε μέρη με πολύ δύσκολη πρόσβαση. 

Το δέρμα του χρησιμοποιείται ως γούνα από τους Έλληνες . 

 

 

Πηγή

Expédition scientifique de Morée Section des sciences physiques. Zoologie et botanique. Botanique

by Jean Baptiste Fauché