Νικήτας Σταματελόπουλος

Γνωστότερος ως Νικηταράς ο Τουρκοφάγος

(1782 ή 1787-1849)

Ο Νικήτας Σταματελόπουλος, γνωστός ως Νικηταράς, αρχηγός των ελληνικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης.

Επιζωγραφισμένη λιθογραφία του Adam Friedel

Ο Νικηταράς γεννήθηκε στο χωριό Μεγάλη Αναστάσοβα των Πισινών Χωριών του Μυστρά (σημερινή Νέδουσα Μεσσηνίας), στους πρόποδες του Ταϋγέτου. Κατά μία άλλη εκδοχή γεννήθηκε στο χωριό Τουρκολέκα Μεγαλόπολης.

Ήταν γιός του κλέφτη Σταματέλου Τουρκολέκα και της Σοφίας Καρούτσου, αδελφής της γυναίκας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Σε ηλικία 11 χρονών βγήκε στο κλαρί με την ομάδα του πατέρα του και στη συνέχεια εντάχθηκε στο σώμα του πρωτοκλέφτη Ζαχαριά Μπαρμπιτσιώτη, του οποίου αργότερα παντρεύτηκε την κόρη Αγγελίνα.
Όντας σωματώδης και επαναστάτης, το 1805 πήγε στην τότε ρωσοκρατούμενη Ζάκυνθο και συμμετείχε στο ρωσικό τάγμα που πολέμησε κατά του Ναπολέοντα στην Ιταλία. Το 1818 νυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και μαζί με τον Κολοκοτρώνη και τον Παπαφλέσσα συνέβαλε στην προετοιμασία της επανάστασης.

Λιθογραφία του Adam Friedel

Συμμετείχε στην απελευθέρωση της Καλαμάτας, στην κατάληψη της Τρίπολης, ενώ διακρίθηκε στη μάχη του Βαλτετσίου, των Δολιανών και στα Δερβανάκια. Συμμετείχε και στην πολιορκία του Ναυπλίου. Ήταν από τους λίγους αρχηγούς που αρνήθηκε να συμμετάσχει στη διανομή των λαφύρων.

Μετά την Απελευθέρωση ήταν από τους στενότερους συνεργάτες του Ι. Καποδίστρια ενώ επί Όθωνα ανήκε στο αντιπολιτευόμενο Ρωσικό κόμμα. Για το λόγο αυτό συνελήφθηκε (1839) ως αρχηγός συνωμοτικής ομάδας, προφυλακίστηκε στο Παλαμληδι, δικάστηκε (1840) κρίθηκε αθώος και αφέθηκε ελεύθερος.

Όμως με απόφαση του Όθωνα συνελήφθηκε ξανά και φυλακίστηκε στην Αίγινα. Με όλους αυτούς τους διωγμούς και τις ταλαιπωρίες ο Νικηταράς κουράστηκε. Η υγεία του κλονίστηκε σοβαρά. Αμνηστεύθηκε και αποφυλακίστηκε σχεδόν τυφλός. Ασθενής και ταλαιπωρημένος φτάνει στο Άργος, στο σπίτι του, σ’ ένα αγρόκτημα στην θέση Σερεμέτι, κοντά στα όρια του Άργους προς το Ναύπλιο και την σημερινή Νέα Κίο, που τότε δεν υπήρχε και αργότερα το έχασε λόγω χρεών.

Μετά την εξέγερση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 του απονεμήθηκε ο βαθμός του υποστρατήγου και έλαβε μία τιμητική σύνταξη, η οποία ήταν ο μόνος πόρος της ζωής του. Το 1847 διορίσθηκε μέλος της Γερουσίας και δύο χρόνια αργότερα, στις 25 Σεπτεμβρίου 1849, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 67 ετών.

Λιθογραφία του Giovani Boggi