Πίναξ Γεωγραφικός της Ελλάδος, Βιέννη 1800, 

έκδοση του Ανθίμου Γαζή ή του F. Müller

Τρία χρόνια μετά την έκδοση από τον Ρήγα Βελεστινλή της δωδεκάφυλλης Χάρτας της Ελλάδος στη Βιέννη 1797, που αναφέραμε σε προηγούμενη δημοσίευση, εκδίδεται σε τέσσερα φύλλα και στο ήμισυ της διαστάσεως του ένας άλλος χάρτης με τίτλο Πίναξ Γεωγραφικός της Ελλάδος , Βιέννη 1800

Ο χάρτης αυτός θεωρείται ως έκδοση του Ανθίμου Γαζή (1764-1828). Ωστόσο, παρατηρώντας στον τίτλο αναγράφεται στα ελληνικά και γαλλικά ότι ο χάρτης αυτός εκδόθηκε από τον χαράκτη Franz (ή François) Müller (1755-1816) και πως ο Ανθ.  Γαζής έκανε τις διορθώσεις.

Σύμφωνα με τον Δρ. Δημήτρη Απ. Καραμπερόπουλο, μετά τον τραγικό θάνατο του Ρήγα Βελεστινλή, το 1798, και την κατάσχεση των έργων του, ο Μύλλερ, ως χαράκτης της Χάρτας, βλέποντας την μεγάλη απήχηση που είχε στους κύκλους των Ελλήνων και έχοντας καλές κριτικές , θα προσπάθησε να εκδώσει σε μικρότερο μέγεθος, για μείωση ίσως του κόστους, και για να πάρει την άδεια του λογοκρίτη της αυστριακής αστυνομίας, απάλειψε εκείνα τα ενοχοποιητικά χαρακτηριστικά στοιχεία της Χάρτας του Ρήγα.

Για τον σκοπό αυτό θα ζήτησε την βοήθεια του Ανθίμου Γαζή, ο οποίος ήταν ιερέας στον ιερό ναό του Αγίου Γεωργίου της Ελληνικής Κοινότητας Βιέννης, και για να πάρει την άδεια εκτύπωσης από τον λογοκρίτη της αυστριακής αστυνομίας τροποποίησε, πιθανότατα καθ’ υπόδειξη του Ανθ. Γαζή, ορισμένα στοιχεία από την έκδοση της Χάρτας, ώστε ο Πίναξ Γεωγραφικός να φαίνεται διαφορετικός σε σχέση με την Χάρτα, γι’ αυτό και στον τίτλο αναγράφεται «Επιδ. [ιορθωθείς]» και μόνο.

Οι αλλαγές δεν ήταν μόνο στο μέγεθος και στα φύλλα του χάρτη. Αφαιρέθηκαν, η Επιπεδογραφία της Κωνσταντινουπόλεως, τα νομίσματα, οι εννέα επιπεδογραφίες ιστορικών τόπων και γεγονότων της αρχαιότητας καθώς και τα ονόματα στα περιθώρια των φύλλων, που είχε προσθέσει ο Ρήγας. Ακόμη, έγινε αλλαγή στον τίτλο του χάρτη.

 Ο νέος τίτλος είναι: Πίναξ Γεωγραφικὸς τῆς Ἑλλάδος μὲ τὰ παλαιὰ καὶ νέα ὀνόματα. Ἐπιδ. Ὑπὸ Ἀ.Ἀ.Γαζῆ Μηλιώτου καὶ ἐκδοθεὶς παρὰ Φρανσοά Μῦλλερ. Ἀφιερωθεὶς τῷ Γένει τῶν Ἑλλήνων, ᾳώ, 1800. Εν Βιέννη. Και ο γαλλικός τίτλος είναι: Carte de la Grèce dressée d’ après les descriptions les plûs récentes par Fr.Th. Müller a Nienne chez l’ auteur Faubourg de la Mieden No 404. 

 Ο Πίναξ Γεωγραφικός επανεκδόθηκε το 1810 από τον έμπορο-εκδότη J. Cappi, χωρίς όμως να έχει διορθωθεί η με ελληνικούς χαρακτήρες χρονολογία της πρώτης εκδόσεως, (αω΄). Αντίτυπο της β΄ έκδοσης υπήρχε και στην Ελλάδα, στην κατοχή της ΔΕΗ (σήμερα αγνοείται η τύχη του) το οποίο ανατυπώθηκε το 1969 από το Κέντρο Μείζονος Ελληνισμού και αντίτυπό του υπάρχει στη Βιβλιοθήκη του Δρ. Δημήτριου Απ. Καραμπερόπουλου.

H Αργολίδα

 

 

 

ΠΗΓΗ

Πίναξ Γεωγραφικός της Ελλάδος, Βιέννη 1800, έκδοση του Ανθίμου Γαζή ή του F. Müller; – Δρ. Δημήτριος Απ. Καραμπερόπουλος