Η αναφορά του Δημήτριου Μοσχονησιώτη, 1825
και το πιστοποιητικό του Στάϊκου και Αθανάσιου Σταϊκόπουλου
που τον αναδεικνύουν σε πρωταγωνιστή της Άλωσης του Παλαμηδίου.
Στα ΓΑΚ και συγκεκριμένα στην κεντρική υπηρεσία, ανάμεσα σε εκατοντάδες επιστολές και υπηρεσιακά έγγραφα υπάρχει και η αίτηση – αναφορά του Δημήτριου Μοσχονησιώτη από την οποία προκύπτει ο πρωταγωνιστικός ρόλος του Δημήτριου Μοσχονησιώτη στην κατάληψη του Παλαμηδίου από τους Έλληνες αλλά και το πιστοποιητικό του Στάϊκου Σταϊκόπουλου και του αδελφού του, Αθανάσιου, που επιβεβαιώνουν ότι ο Δ. Μοσχονησιώτης “πρώτος πηδήσας ένδον του τείχους, εγώ πρώτος και μόνος εμβήκα εις όλας τας δάπιας…”
Συγκεκριμένα η αίτηση του Δημ. Μοσχονησιώτη αναφέρει:
Προς την Σεβαστήν Διοίκησιν
Ο υποσημειούμενος ηγωνίσθην με όλην μου την δυνατήν προθυμίαν εις τον υπέρ της Ελευθερίας της Πατρίδος ιερόν αγώνα, δια διάστημα τριών ήδη χρόνων, υπό διαφόρους. Κατά το 1822 μετά του μακαρίτου κυρίου Θάνου εις διάστημα 7 μηνών, χωρίς να λάβω κανένα μισθόν, εσυντρόφευσα τον ρηθέντα εξ Άργους εις τα πλοία και εγώ διέμενα πολεμών κατά των εχθρών, έως ού ούτοι κατεδιώχθησαν. Μετά ταύτα συνενώθην μετά του καπετάν Σταϊκου Σταϊκόπουλου, υπό την οδηγίαν του οποιου εδούλευσα ένδεκα μήνας, χωρίς ποτέ να λάβω ούδ’ οβολόν. Ότε δε έγινε η έφοδος Παλαμηδίου, εγώ πρώτος πηδήσας ένδον του τείχους, εγώ πρώτος και μόνος εμβήκα εις όλας τας δάπιας, και αναβαίνων την κλίμακα και με τα εργαλεία ανά χείρας ήνοιγα τας θύρας και εισήρχοντο οι λοιποί ( ως φαίνεται από το εσώκλειστον αποδεικτικόν και καθώς ημπορούν και όλοι όσοι τότε εις την έφοδον παρήσαν ). Μετά δε την έφοδον, μ’ όλον ότι ο καπετάν Σταϊκος κατά την στιγμήν ενώ είμεθα πλησίον εις τα τείχη του Παλαμηδίου μου υπεσχέθη επί παρρησία όλων των συντρόφων εάν έμβω πρώτος να μου δίδη αμοιβήν του κινδύνου τα ίδια του τα όπλα και τας πιστόλας του, πέντε μερίδια από τα λάφυρα του Παλαμηδίου και χίλια γρόσια δώρον, μ’ όλον τούτο αφού εμβήκαμεν μέσα εις το Παλαμήδι δεν έλαβα ειμή μόνον δια τον εαυτόν μου και τους δέκα συντρόφους μου γρόσια 101 και 25. Αλλ΄ όταν του εζητούσα το δώρον μου, μού έλεγε συχνά ότι η Διοίκησις θέλει γνωρίσει τους κόπους μου και θέλει με επιβραβεύσει.
Ήδη λοιπόν όπου δεν έχω άλλον πόρον πλέον τροφής , λαμβάνω το θάρρος να αναγγείλω ταύτα εις την Σεβαστήν Διοίκησιν και να την παρακαλέσω να γνωρίση τα δίκαιά μου και τους αγώνας μου και να συγκατανεύση εις το να προνοήση και δι’ εμέ πόρον τινα, δι’ ού να ημπορώ να θρέψω εμαυτόν και την οικογένειάν μου. Ομοίως να με τιμήση και με ένα ανάλογον βαθμόν αξιώματος των εκδουλεύσεων όπου έκαμα και κινδύνων όπου υπέφερα.
Ων δ΄ ευελπις επί των αιτήσεών μου, μένω ευσεβάστως
Τη 15 Μαρτίου 1825 ο ευπειθής πατριώτης Ναύπλιον
δουλουσας ταπηνως δημη
τριως μωσχουνησοτης
Στην πίσω πλευρά της αίτησης αναγράφεται το όνομα Δ. Μοσχονησιώτης με την σημείωση : « Το υπουργείον του Πολέμου να εξετάση και να αναφέρη,- 19 Μαρτίου 1825, Ναύπλιον, 5135, ο προσ Γεν Γραμμ.
Εκτός των άλλων η αίτηση του Δ. Μοσχονησιώτη αναφέρει για ένα “εσώκλειστον αποδεικτικόν”, το οποίο υπάρχει στα ΓΑΚ και υπογράφεται από τον Γενικό Αστυνόμο Ναυπλίου και αποτελεί επιβεβαιωτικής μαρτυρία του καπετάνιου Στάϊκου Σταϊκόπουλου και του αδελφού του Αθανάσιου Σταϊκόπουλου και αναφέρει:
Τη 3 Φεβρουαρίου 1823 εν Ναυπλίω
Ο το παρόν επιφέρων Μήτρος Μοσχονησιώτης Νικολάου Κυδωνιάτης εις την του Παλαμηδίου έφοδον επήδησεν πρώτος αυτός με μεγάλην ηρωικήν ανδρείαν τα τείχη, και πρώτος αυτός επήδησεν εις τας τάπιας, και εις παντοτινήν ένδειξιν της αρετής του, του εδώσαμεν το παρόν ενυπόγραφον, όπου παρρησιάζοντάς το εις την πατρίδα να λάβη τους καρπούς αναλόγως των αγώνων του, και υποσημειούμεθα
Στάϊκος Σταϊκόπουλος
Αθανάσιος Σταϊκόπουλος
Ότι ίσον απαράλλακτον του πρωτοτύπου
τη 4 Ιουλίου 1824, Ναύπλιον
ο Γενικός Αστυνόμος Ναυπλίου
(Τ.Σ.) Ν. Ευαγγελίδης
ΠΗΓΗ κειμένου
Μοσχονησιώτης Δημήτριος – Ο πρωταγωνιστής της άλωσης του Παλαμηδιού
Τάκης Α. Σαλκιτζόγλου
Δικηγόρος – Συγγραφέας
Ναυπλιακά Ανάλεκτα VII, Έκδοση Δήμου Ναυπλιέων, Δεκέμβριος 2009.