Η ΠΡΩΤΗ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ
ΝΑΥΠΛΙΟ 1833
Ιωάννης Καλλέργης – Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής
Εθνικόν Ημερολόγιο Σκόκου 1915
Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής
Ο πρώτος εισηγητής του εθίμου της µονοµαχίας, το οποίον µετά και άλλων ξενικών ήρχισαν βαθµηδόν να ύπεισέρχωνται είς τα έπιχώρια ήθη άµα τη, αποκαταστάσει τού έλληνικού βασιλείου, υπήρξεν ο ‘Ιωαννης Καλλέργης. Έµελλε να διαδραµατισθη έν Ναυπλιο, µεταξύ αύτού και τού Αλέξανδρου Ραγκαβή, όστις και την διηγείται έξ αφορµης τού έξης έπεισοδίου.
Ήτο, εποχή τότε, τω 1833, μικρόν προ της αφίξεως τού Όθωνος, καθ’ ην, ‘Ελλας εσπαρασσετο ύπο έµφυλίων διχονοιών. Ο Κολοκοτρώνης, συµπράττοντος και τού στρατηγού Δ. Καλλέργη, εΙχον στασιάσει κατά της κεντρικής κυβερνήσεως. κατέχοντες την ύπαιθρον χώραν μέχρι τών Λερναίων Μύλων. Τότε περίπου είχεν έγκατασταθη είς Ναύπλιον ή σύζυγος τού Δ. Καλλέργη, κατοικήσασα απέναντι ακριβώς της οικίας τού Ραγκαβή. Ήτο δέ ασθενής
και ανήσυχος δια την στάσιν τού συζύγου της. ‘Ο Ραγκαβής, γνωρίζων την ευγενή και φιλόξενον οικογένεια… έσπευσε να την έπισκεφθή, αν και αντιθέτων πολιτικών φρονηµάτων. ‘Αντ’ αύτης δέ, αδιαθετούσης, τον έδέχθη ο συνοικών αδελφός τού στρατηγού Ιωάννης Καλλέργης, όν ούδόλως έως τότε έγνώριζεν. Ούτος όµως δέν ανταπέδωκε την επίσκεψιν, ο δέ Ραγκαβής εξήγησε τούτο ώς ένδεικτικην δυσµένειαν, ήτις δέν το έπέτρεπε να έπανέλθη παρά τη Κυρία Καλλέργη και έρωτηση περί της ύγείας της, έξέφρασε δέ δι’ αύτο την λύπην του εις τινα άλλη, οικογένειαν, παρ’ ή, έτύγχανε λίαν οικείος ο Καλλέργης.
Την εποµένην ο Ραγκαβής ελάµβανε έπιστολήν από τον Καλλέργην. δι’ ης τον προεκάλει εις µονοµαχίαν δι’ όσα δήθεν είχεν εκφρασθεί περι αύτού. Επειδη όµως ή επιστολή είχε σταλη εις την κατοικίαν του Ραγκαβή κατά την απουσίαν του, ηνοίχθη δέ υπό της µητρός του προαισθανθείσης το δυσάρεστα περιεχόµενον, ο Ραγκαβής έσπευσε να τω απαντήση και τον παρακαλέση όπως αναβληθή επί τρείς ηµέρας η συνάντησις µέχρις ού καθησυχάση
τούς αναστατωθέντας οικείους του.
Πράγµατι την τέταρτην ηµέραν ο Ραγκαβής, παραλαβών ώς µάρτυρα τον Σκαρλάτον Σούτσον, αρχαίον συµµαθητήν του, µετέβαινεν είς τήν όρισθείσαν θέσιν, τήν «’Αρβανιτιάν» λεγοµένήν, ήτις ήτο η στενή, ύψηλή και πετρώδης παραθαλασσία όδός ύπό τό Παλαμήδιον και όπισθεν τού Ίτσ-Καλέ. Ηκολουθείτο δε και ύπό στρατιώτου φέροντος δύο ξίφη Ιππικού. Μάρτυς του Καλλέργη ήτο ο συγγενής του Μανιτάκης, αµφότεροι δε προσήλθον είς τον τόπον της μονομαχίας φέροντος δύο πιστόλια, είς ών τήν χρήσιν φαίνεται ότι ήτο επιδέξιος ό Καλλέργης. Αλλ’ ό Σούτσος επέμενεν όπως η µονομαχία γίνη διά ξίφους, αφού ή εκλογή των όπλων
απέκειτο είς τον Ραγκαβήν, καθό προκλήθεντα. Ο Μανιτάκης επέμενε να γίνη δια πιστολίων, ύποθέτων ίσως ότι ο, Ραγκαβής όστις ώς γνωστόν είχε σπουδάσει τα στρατιωτικά είς τήν Στρατιωτιπήν Ακαδηµία τού Μονάχου, θα ήτο λίαν έµπειρος είς τον χειρισµόν τού ξίφους. ‘Αλλ’ επειδή & Σούτσος ήτο αµετάπειστος, ο Μανιτάκης έπρότεινε συµβιβασµόν, διδοµένων εξηγήσεων περί τής αιτίας τής ρήξεως. Επλησίασαν λοιπόν και οι δύο µάρτυρες τον Ραγκαβήν και τόν ηρώτησαν τήν αιτίαν. Μετέβησαν είτα προς τον Καλλέργην και ανεκοίνωσαν τας εξηγήσεις τού αντιπάλου, όστις, ακούσας πώς συνέβησαν αληθώς τα πράγµατα, εξέφρασε
τήν λύπην του δια την παρεξήγησιν, απεφάνθη ότι δεν υπάρχει κανείς σοβαρός λόγος µονοµαχίας, και επρότεινε να συµπρογευματίσωσι, καθιερών ούτω καί τήν άλλην αλλόκοτον όψιν του έθιµου, του να απολήγη δηλαδή η µονοµαχία εις συνεστίασιν και πότον, όταν διεξάγεται αναίµακτος.
Αλλ’ ο Ραγκαβής απεποιήθη και ανεχώρησεν. Αυτή ύπήρξεν, επιλέγει, η πρώτη και τελευταία µονομαχία επι τής ζωής του. Αλλ’ αυτή ήτο και η πρώτη έν Έλλάδι.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ